Bouw je eigen DHZ Wormenhotel

 

BEZOEK ONZE NIEUWE WEBSITE:

WWW.COMPOSTIER.NL  !!

 

Compostiers eerste bouwpakket wormenhotel.

Trailer met fragmenten uit de instructiefilmpjes die Joeri Bleumer (zinis.nl) maakte. Muziek van Shanti Snijder ©2020.

Al lange tijd stond dit op mijn verlanglijstje: het wormenhotel aan te kunnen bieden als een bouwpakket. En nu is het zover. Het eerste bouwpakket wormenhotel is nu beschikbaar voor groepen die graag samen een wormenhotel willen bouwen. 

De WºRM21 is een praktisch en stijlvol ontworpen composteer meubel dat geplaatst kan worden op straat om daar lokaal groen afval te verwerken tot levende grond. In het meubel leeft een complex eco-systeem waarbinnen de compostwormen een heel belangrijke rol spelen.

De WºRM21 is zo ontworpen dat iedereen die een beetje handig is het zelf kan bouwen met het bouwpakket van Compostier. In het bouwpakket zitten alle onderdelen, op maat gemaakt en voorzien van gaten op de juiste plek. Het enige dat nog zelf gekocht moet worden is wat lijm en verf. In de handleiding staat precies aangegeven wat er nog aan extra zaken gekocht of geregeld dienen te worden voordat het vermicomposteermeubel gebouwd en in gebruik genomen kan worden. Met een minimum aan gereedschap kan iedereen het wormenhotel nu zelf bouwen. 

In een duidelijke bouwhandleiding wordt stap voor stap getoond hoe de onderdelen verbonden moeten worden. De schroeven en bouten zitten bij het pakket inbegrepen. Voor kopers van het bouwpakket is er ook de mogelijkheid om korte filmpjes te zien die het bouwen per stap laten zien, dit ter verduidelijking van de bouwhandleiding. 

De eerste bouwpakketten worden gemaakt in een sociale werkplaats. 

Heeft U interesse in een WºRM als bouwpakket, stuurt U dan een email naar: info@compostier.nl

De WºRM21 klaar voor gebruik. Hier in buurtmoestuin
Sweetgrass in de Polder in Diemen Zuid. 

DHZ Honingraat Moestuin

Verhoogde moestuin bakken in de vorm van een honingraat in
buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder - Diemen Zuid

Een praktische indeling van de moestuin        

Wanneer je van plan bent om een moestuin te beginnen is het goed om even na te denken over hoe je de moestuin in gaat delen.

Daarbij let je bijvoorbeeld op de ligging van de tuin ten opzichte van de zon, zodat je de moestuin bedden in de goede richting kunt aanleggen en de zon minnende planten volop zon krijgen en andere planten die liever wat meer in de schaduw staan juist niet.

Een ander aspect waar je op zou willen letten, is dat je de planten in de tuin makkelijk kunt bereiken. Maak de bedden niet te breed, zodat je vanaf de zijkant tot het midden kunt reiken en niet op de moestuin bedden hoeft te staan.

Er zijn meerdere manieren waarop je dit kunt bereiken en vele meningen en moestuin tips over wat de beste manier zou zijn.

Bij ons in de buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder heb ik het geluk gehad om een aantal vormen van moestuin bedden uit te proberen.

Op de buurtmoestuin hebben we bijvoorbeeld grote moestuin bedden aangelegd met paadjes ertussen en ook verschillende hügel culturen. Sinds dit voorjaar zijn daar 11 hexagon moestuin bakken bij gekomen. Zelf vind ik de hexagon moestuin bakken erg prettig werken.

Honingraat indeling van de moestuin

Een honingraat indeling bestaat uit meerdere gelijkzijdige 6-hoeken, ofwel hexagons (Zo teken je een perfecte hexagon). Een honingraat indeling van de moestuin heeft een aantal voordelen.

Door de moestuin te verdelen in hexagon moestuin bedden, kun je van alle kanten makkelijk bij de planten komen en hoef je nooit op de grond van de moestuin te staan.
Door de bakken dicht op elkaar te plaatsen met genoeg ruimte er tussen om te kunnen lopen is de grond van de moestuin optimaal te gebruiken, zonder ooit op de teeltbedden te lopen.
Als je genoeg ruimte hebt, kun je de bedden ook wat wijder van elkaar plaatsen, waardoor je er met een kruiwagen makkelijk tussendoor kunt rijden.

Doordat je niet op de teeltbedden hoeft te staan zorg je er voor dat de grond los blijft en de grond niet te compact wordt zodat de planten goed kunnen wortelen. Ook helpt dit het bodemleven, (het bodemvoedselweb) in de grond van de moestuin.

Als je verhoogde moestuin bedden maakt, heeft dat nog een voordeel. Namelijk dat je minder ver hoeft te bukken bij het werken in de tuin. De opstaande rand helpt ook onkruid tegen te gaan. Er komt minder onkruid in de bak. Wanneer er toch onkruid in de bak gaat groeien is dit makkelijk weer te verwijderen. Zodat alleen de planten die je wilt in je moestuin zullen groeien.

Wanneer je de moestuin bakken bol afvult met grond, dus een klein heuveltje maakt van de grond in de moestuin bak, vergroot je het oppervlak dat beschikbaar is voor planten. Tevens zorg je daarmee voor verschillende micro-klimaatjes. Aan de zonkant kunnen zon minnende planten groeien, aan de andere kant kunnen planten groeien die meer van schaduw houden.

Overzichtelijke indeling

De Honingraat Moestuintjes zijn makkelijk in te delen en daardoor lekker overzichtelijk. Je kunt de hexagon in 6 gelijke driehoeken verdelen en per driehoek 1 gewas zaaien. Na de oogst van het gewas kan er dan weer iets anders ingezaaid worden.

De verhoogde moestuin bakken zijn ook prima te gebruiken als je vaste planten wilt gebruiken en je het tuintje volgens de principes van de Permacultuur wilt inrichten. Door te kiezen voor een combinatieteelt helpen verschillende planten elkaar en heb je minder last van plaagdieren en ziektes.

Compostwormen voeden de bodem van het moestuintje 

In het hart van het moestuintje kun je een kunststof buis plaatsen. Zorg er wel voor dat deze van voedselveilig kunststof gemaakt is en niet van bijvoorbeeld PVC (giftig!) gemaakt is. Een HDPE kunststof buis is geschikt om te gebruiken. Deze zijn bij bouwcentra en online te koop. 

De buis dient voor het toedienen van gft-afval. In de buis wordt een handvol compostwormen gedaan en de wormen kunnen via gaten in de zijwand migreren tussen de buis en de grond van het moestuintje. 

Het afval dat zij verteren wordt omgezet tot rijke wormencompost en voedt de planten in het moestuintje. 

Maak zelf je eigen DHZ Honingraat Moestuin

Met een beetje handigheid en wat gereedschap maak je in een handomdraai zelf je eigen Honingraat Moestuin bakken. 

Als je een uitgebreide instructie wilt ontvangen over hoe je zelf je eigen Honingraat Moestuin kunt maken, laat dan een berichtje achter onderaan deze post en stuur ons een email met je verzoek. We sturen je dan een pdf met de uitleg.  

Nodig je kinderen uit om samen de Honingraat Moestuin te maken
en inspireer ze om zelf eten te gaan verbouwen!

Een speelse effect door het gebruik van verschillende formaten
Honingraat Moestuin bakken in combinatie met fruitbomen
en Hügel culturen in de buurtmoestuin. 

Tekst en foto's in deze post zijn eigendom van Rowin Snijder. Op alle foto's en de tekst van dit artikel zit copyright. Gebruik van foto's en of tekst is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming.

Verhoogde moestuin bedden voor buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder

De makkelijke moestuin in een honingraat gegoten.

Buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder.

Toen wij de buurtmoestuin 4 jaar geleden aanlegden had ik reeds het idee gezien om moestuinbakken te maken in honingraat opstelling. Een fransman was op dit mooie idee gekomen (helaas kan ik zijn naam niet meer terugvinden). Echter op dat moment koos de groep voor een andere indeling van de tuin en het idee voor de hexagon moestuintjes ging voor een tijd in de koelkast.

Van het voorjaar kregen wij van het Oranje Fonds een bijdrage om in de buurtmoestuin tijdens NLDoet 2017 moestuin bakken te maken voor kinderen uit de wijk. En zo werd het idee toch nog uitgevoerd dit jaar.

Het voordeel van de Honingraat Moestuintjes is dat ze van alle kanten goed te bereiken zijn en dus praktisch in het onderhoud. Onkruid is goed onder de duim te houden doordat ze zo overzichtelijk in te delen zijn.

De hexagon is op te delen in 6 gelijke driehoeken, welke ieder met een apart gewas kan worden ingezaaid (zoals bij de Makkelijke Moestuin). Na het oogsten van één driehoek kan er weer iets anders ingezaaid worden.

De moestuin bakken lenen zich goed voor experimenten met combinatieteelt.

Door de moestuinbakken in verschillende formaten te maken krijg
je een speels effect in de moestuin. 

Niet meer lopen op de moestuinbedden.

Omdat de verhoogde moestuin bakken iets uit elkaar liggen kun je makkelijk tussen de moestuintjes door lopen en hoeft zo nooit op de teeltgrond te staan.

Dit voorkomt dat de grond te compact wordt, waardoor de wortels van de planten moeilijk groeien en vocht niet goed kan weglopen bij zware regenval.

Compostwormen in de moestuinbakken.

In de buis in het midden kan gft-afval gedaan worden,
de compostwormen maken er voeding van voor
de planten in het tuintje.

In het centrum van iedere moestuin bak heb ik een kunstof buis geplaatst van circa 40 cm lang met een diameter van circa 14 cm. De buis is van voedselveilig kunstof gemaakt. 

In de buis werden gaten van 10 mm diameter geboord in de onderste 30 centimeter.

De buis dient voor het voeden van de moestuintjes. Gft afval kan in de buis gedeponeerd worden en de compostwormen die in de buis leven zullen het afval omzetten tot mooie wormencompost. 

Doordat er gaten in de buis zitten kunnen de compostwormen vanuit de buis naar de grond van het moestuintje gaan. Wanneer ze daar het verteerde afval uitscheiden voeden ze direct de planten van de moestuin. 

Maak zelf je eigen DHZ hexagon moestuin bakken

Als je een beetje handig bent kun je gemakkelijk zelf één of meerdere honingraat moestuin bakken maken. Kies een houtsoort die buiten gebruikt kan worden, zoals eikenhout of kastanjehout. Zelf gebruikte ik voor deze moestuinbakken 25 mm dik Douglas hout (maar in principe is dit minder geschikt voor directe aanraking met de grond, waarbij het kan gaan rotten) aangezien ik hier nog een partij van had liggen.

Inspectie van de compostwormen

Maak de bakken niet te groot, want dan wordt het moeilijker om het centrum van de bak te bereiken (of je moet erg lange armen hebben). 

Zelf heb ik gewerkt met verschillende maten om uit te proberen wat het prettigste werkt en ik zelf vind zijden van 50 cm tot 70 cm lang het prettigst werken. Kleiner is nauwelijks de moeite en groter, wordt onpraktisch. 

Om een goed hoge rand te krijgen gebruikte ik planken van 25 cm breed.

Voor de zijden worden de planken in 6 gelijke delen gezaagd voor 1 moesuinbak. De kopse kanten van de delen worden in een hoek van 60 graden gezaagd, waardoor ze samengevoegd (twee delen) een hoek van 120 graden maken. 

Het makkelijkste is het om een electrische afkortzaag te gebruiken met een zaagblad dat makkelijk ik een hoek te plaatsen is. 

Als je die niet tot je beschikking hebt kun je proberen een zaag mal te maken waarlangs je in de goede hoek kunt zagen. 

Of je kunt de plaatselijke houtwerkplaats opzoeken en vragen of ze het even voor je willen zagen. 

De compostwormen worden vrijgelaten

De 6 delen worden aan elkaar bevestigd met rvs schroeven (deze gaan niet roesten).

Graaf vervolgens een kuil in de vorm van jouw moestuinbak, net iets kleiner, zodat de moestuinbak op de rand blijft staan. Maak de kuil circa 25 cm diep.

Plaats vervolgens de houten bak op de rand van de kuil en bekleed de randen en de kuil met een grote lap worteldoek. Zorg dat je de lap worteldoek ruim afknipt, zodat deze goed op de bodem ligt en je hem op de bovenrand van de moestuinbak kunt vastnieten.

Gebruik hier een handtacker of kleine spijkers voor. 

Vervolgens vul je de bak met de aarde die je uit het gat schepte gemengd met goede biologische compost en/of moestuin aarde. 

Als laatste kun je de buis ingraven. Gebruik een buis van voedselveilig kunstof (bijvoorbeeld HDPE).

In de buis boor je enkele gaten van 10 mm. 

Onderin de buis doe je wat compost en karton en vervolgens wat gft-afval. 

Nu mogen de zaadjes en de compostwormen in de moestuin bak!

De Hügel van Sweetgrass in de Polder. Op onze buurtmoestuin proberen wij veel verschillende
wijzen van moestuin bedden aanleggen uit. De Hügel is er daar één van

Worms with attitude! PANG - Le Masterworm Battle

Compostworms with attitude!

super funny rap-battle in the vegetable garden.

De appel valt niet ver naast de boomspiegel - vervolg

Natte voeten voor de fruitbomen

 

Zoals in de vorige blogpost werd verteld, staan de fruitbomen in onze buurtmoestuin in erg zanderige en arme grond.

Er is bij de aanleg van de tuin maar 30 cm aarde op de bouwgrond aangebracht en op sommige plaatsen is dit nog minder.
De bomen hebben niet voldoende voeding en drogen bij warmte snel uit.

Een duidelijke oplossing zou zijn, meer grond aanbrengen en de bomen opnieuw planten, waarbij het pootgat groter en dieper wordt gemaakt, en gevuld met goede grond.
Echter, dit is een vrij kostbare ingreep en ik zou graag proberen vanuit de bestaande situatie een verbetering te maken, met materialen die gewoon voorhanden zijn.

Eerder maakte ik de boomspiegels rond de fruitbomen reeds vrij van gras. En bedekte de grond met een mulchlaag van dor blad en kleine takjes. Een rand van gebroken tegels maakt de afscheiding tussen het gras en de boomspiegel.

Koffieprut is ook een waardevolle toevoeging aan de moestuin grond

Randen in de moestuin

Zo'n rand creëert een microklimaat in de tuin. De stenen houden warmte van de zon vast en tussen de stenen vinden nuttige beestjes een veilig onderkomen. Nuttige insecten zijn bijvoorbeeld kleine rovers, die schadelijke insecten helpen in de toom houden.
Naast een dergelijke rand zullen andere planten gaan groeien, dit zorgt voor een grotere diversiteit aan leven in de tuin. 
Ook helpt de rand te voorkomen dat de wind de mulch makkelijk wegblaast. 

Een hugel voor de fruitbomen

Zoals gezegd, de grond is te arm en te droog. Vocht wordt niet goed vastgehouden in de bodem van onze buurtmoestuin. En zo hebben de bomen al 4 jaar nauwelijks fruit geproduceerd.

Om het vermogen te vergroten van de bodem, om vocht vast te houden, is er meer organisch materiaal nodig. Dit is toe te voegen in de vorm van compost. Dat wordt dan bovenop de grond aangebracht en al dan niet door de grond gewerkt.

Maar ik zou graag tot grotere diepte de structuur van de bodem verbeteren en denk dat het maken van een hugel tussen de bomen uitkomst kan geven. Organisch materiaal in de vorm van snoeiafval, stukken boomstronk, gemaaid riet en gras en bladafval worden in lagen op elkaar gelegd in een geul in de grond. Daaroverheen komt dan aarde en compost.
Ook Bokashi compost is goed te gebruiken in de hugel.

De situatie zoals die nu is: de fruitbomen staan in weinig vruchtbare grond.

De hugel zal als een soort slang tussen een groepje fruitbomen door kronkelen en creëert zo meteen wat diepte en brengt beweging in de tuin. De verschillende kanten van de hugel zullen ook ieder een ander micro-klimaat krijgen, meer of minder zon maakt veel verschil en dat biedt mogelijkheden tot het gebruiken van verschillende gewassen op de hugel.

Allereerst worden er groen bemesters op de hugel geplant, die stikstof uit de lucht binden en deze in de grond brengen, wanneer het blad van deze groen bemesters wordt geplukt en als mulch wordt gebruikt. Groenbemesters zijn gewassen die snel groeien en veel organisch materiaal leveren, om mee te mulchen. Ook helpen ze onkruid in de toom te houden, doordat ze de grond bedekken.
Vanwege de tijd van het jaar, gaan wij nu Winterrogge zaaien.
In het volgend voorjaar kunnen er dan andere gewassen op de hugel groeien.

Langs de hugel, komt een smal paadje, waar op houtsnippers komen. Regen water dat van de hugel afstroomt, wordt zo langer vastgehouden en kan langzaam in de grond sijpelen.
De wortels van de fruitbomen, die onder de paadjes door zullen groeien kunnen tot in de hugel reiken en daar het nodige vocht en de nodige voedingsstoffen vinden.

Door een hugel aan te leggen tussen de fruitbomen, hoop ik meer vocht vast te houden in de grond naast de bomen. Het organisch materiaal zal in de loop van de tijd vergaan en als voeding beschikbaar worden voor de planten en bomen.

 

 Workshop 'Maken van een hugelbed'

Zondag 9 november 
14.00 uur
locatie: buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder (naast ns station Diemen Zuid/ Metro Diemen Zuid)
deelname is gratis
aanmelding per mail of telefoon. 
(zo mogelijk zelf spade en/ of snoeischaar meenemen)

Wil je zelf eens proberen een hugelbed te maken?
Le Compostier biedt de mogelijkheid om mee te doen aan de workshop 'Maken van een hugelbed'. In de workshop wordt materiaal verzameld in de moestuin en in de omgeving van de moestuin, om daar vervolgens de hugel mee op te bouwen.

We graven samen de geul, waar het organische materiaal in komt en dekken het geheel af met goede aarde. De lagen organisch materiaal worden bevochtigd met Actief Beluchtte Compostthee. Dit helpt het bodemleven op gang te komen. Als laatste wordt de groenbemester ingezaaid.

Na de workshop is er warme soep met broodjes.
De soep wordt gemaakt van de geredde groente van het Bijna Waste Geweest Feest, dat Kromkommer organiseert op zaterdag 8 november in Rotterdam.

Deelname aan de workshop is gratis, aanmelding is wel noodzakelijk.

Lijkt het je leuk mee te werken aan de hugel-slang in onze buurtmoestuin? geef je dan op door een mailtje te sturen naar :

 of bel:

Le Compostier... le film

Mini Documentaire over Stadscompost en wormen op het groene dak

mini docu Le Compostier is een film van HertzMedia

regie: Janou Treffers

spelers: 

stadscomposteerders Jaqueline Rogan en Daan Duijvestein 

en Le Compostier Rowin Snijder

Deze productie was alleen mogelijk met de bijdrage van onze betrokken sponsoren:

Delight Event Design

Meerlanden bedrijfsafval

Meerlanden zet zich in voor een meer duurzame maatschappij. Daarom werken wij elke dag aan meer waarde voor buurtbewoners, gemeenten en bedrijven. Dit doen wij vanuit een gezonde bedrijfsvoering waar ondernemerschap, milieu, mensen en de maatschappij kunnen floreren. Door juist op lokaal niveau verschil te maken, willen wij bijdragen aan een leefbare aarde voor komende generaties.

Samen zorgen we voor een schone, groene en veilige buurt!

Ekodis Natuurmarkt

Ekodis Natuurmarkt, is al meer dan 30 jaar de favoriete natuurwinkel van oost. Het gezellige familiebedrijf verkoopt een breed en uniek assortiment biologische levensmiddelen, voedingssupplementen, natuurlijke verzorgingsproducten en schoonmaakmiddelen.
Kortom voor al je dagelijkse biologische boodschappen ben je van harte welkom bij Ekodis op het Beukenplein. 

Young Bloods kappersopleiding

Meike Hairstyling, trainer en top-stylist bij YoungBloods
Ik vind het belangrijk om als zelfstandig ondernemer me bezig te houden met hoe mijn onderneming
ecologisch kan zijn. Ik denk dat de stap naar Fair-Trade en ecologisch ondernemen sowieso de
toekomst is, zowel in mijn vak als kapster als in het algemeen.
Zo richt ik mij op een zo natuurlijk mogelijke manier van werken binnen het kappersvak. Dit doe ik
door bijvoorbeeld het gebruik van 100% natuurlijke producten die niet op dieren getest zijn. Ik werk
met het meeste groene haar en huid product ter wereld; O’right. Ik vind dit belangrijk, niet alleen
omdat mijn producten met een goed verhaal komen, maar ook om een ecologisch bewustzijn bij mijn
klanten te stimuleren. Het is niet nodig om chemische middelen in je haarverzorging te gebruiken.
Dus waarom zouden we het dan doen, en onszelf en het milieu hiermee beschadigen. De flesjes van
O’right zijn zelfs natuurlijk afbreekbaar en je krijg bij iedere aankoop een zakje zaadjes. Terug geven
aan de natuur, daar draait het allemaal om.
Op deze manier probeer ik bekend te staan als niet alleen een goede hairstylist, maar ook een
groene. Het zijn kleine stapjes, maar als ik mensen hiermee kan helpen een betere verzorging te
gebruiken, dan doe ik ook iets terug.

Workshop wormencompost en compostthee maken tijdens oogsfeest

Oogstfeest bij Buurtmoestuin Prinses op de Erwt

Een jaar samenwerken in de buurtmoestuin werd op 30 augustus j.l gevierd met het houden van een groots oogstfeest. De tuiniers van de buurtmoestuin De Prinses op de Erwt in Diemen lieten de buurt meegenieten van al het lekkers dat de tuin had voortgebracht.
Er werden veel verrassende gerechten bereid en iedereen mocht komen proeven.


De buurtmoestuin in Diemen Centrum bestaat dit jaar reeds 4 jaar. En in die tijd is een werkelijke paradijsje gegroeid op wat ooit een verwilderd binnenplein was.

Workshop wormencompost en compostthee maken

 

Ter gelegenheid van dit 4 jarig jubileum werd mij gevraagd een kleine workshop te geven.

In de workshop werd getoond hoe op eenvoudige wijze en met weinig middelen een goed werkende wormencompost bak te maken met gebruik van plastic stapelbakken. 

In het tweede deel van de workshop werd de toeschouwers getoond op welke wijze de geproduceerde wormencompost gebruikt kan worden om een actief beluchtte compostthee te maken.

Actief Beluchtte Compost Thee

Actief beluchtte compost thee is niet een thee die je kunt drinken. Grappig genoeg roept het noemen van de naam compostthee altijd die vraag op. "Dat is toch niet om te drinken?". Nee, inderdaad, het is niet om te drinken.
De compostthee wordt gebruikt om de bodem van de (moes)tuin te verbeteren. En kan ook gebruikt worden om de planten te besproeien, zodat deze beter bestand zijn tegen ziektes en plagen.

Hoe maak je nu deze thee?
Je begint met een (liefst) biologische compost. Dat kan uit de wormencompost bak komen, maar kan natuurlijk ook van een andere origine zijn. Belangrijk is dat alleen compost gebruikt wordt die af is, het proces van composteren is voltooid.

Wormencompost - ongefilterd

Goede compost ruikt lekker. Heeft een warme geur van aarde. De compost is donker bruin, haast zwart van kleur.

Een goede handvol compost wordt in water opgelost.
Dit kan direct in een emmer water. Maar je kunt ook de compost in een (katoenen) zakje doen.
Zelf gebruik ik oude lakens die ik in stukken knip. Vervolgens bind ik het lapje stof dicht met een stuk touw.Voordeel van het gebruik van een zakje, is dat de compost niet door het water zweeft en bij gebruik van de thee met een plantenspuit, de thee niet eerst gefilterd dient te worden.

Bij de compost wordt nu een zoetstof gedaan. Melasse, Ahoorn Siroop (Maple Syrup), rietsuiker stroop en vruchtensappen kunnen hiervoor gebruikt worden.
De toevoeging van de zoetstof is om als voedsel te dienen voor de levende organismen in de compost.
In de compost zitten namelijk reeds vele  bacteriën en schimmels en andere kleine organismen.
En hier is het juist om te doen, bij het maken van de compostthee.

compostthee brouwen

Na toevoeging van de zoetstof, wordt begonnen met het beluchtten van de compost thee. Vandaar de naam Actief Beluchtte Compost Thee.
Je kunt dit doen door met een stok of iets dergelijks in de emmer te roeren. Echter dit zal lange tijd volgehouden moeten worden.
Makkelijker is het om een aquarium pomp te gebruiken. En dan liefst in combinatie met beluchtingsstenen. Deze worden op de pomp aangesloten en zorgen ervoor dat er heel veel kleine belletjes lucht ontstaan.
Zelf gebruik ik twee beluchtingsstenen wanneer ik de thee maak. Een wordt reeds in de compost gedaan, in het zakje dat dichtgeknoopt wordt. De tweede leg ik op de bodem van de emmer.
Om te zorgen dat het zakje niet gaat drijven kan er een zware steen in het zakje met compost gestopt worden.

Aerobe bacteriën

De organismen die bijdragen aan een gezonde bodem zijn aerobe bacteriën, bacteriën die zuurstof gebruiken om te leven. Deze micro-organismen spelen een belangrijke rol in verbetering van de bodemstructuur (zie ook...)

Om de groei en vermeerdering te bevorderen van deze micro-organismen in ons brouwsel brengen we veel zuurstof in het water, middels de aqueariumpomp.
Na anderhalve dag tot 2 dagen zal de thee gaan ruiken naar aarde. De thee is donkerbruin van kleur en klaar voor gebruik.

Gebruik van de Actief Beluchtte Compost Thee

De Compost thee is op verschillende manieren te gebruiken. Compostthee kan niet te veel gegeven worden. Bij meerdere malen toepassen zal dat geen schade voor de planten opleveren (houdt daarbij wel de vochtbehoefte van de plant in de gaten, ze kunnen wel 'verdrinken')

-Allereerst is de thee (puur of verdund) te gebruiken om de planten water te geven. Er komt zo veel leven in de bodem waar de planten staan en dat even gaat direct een samenwerking aan met de planten. Tevens wordt de bodemstructuur zo verbeterd en dat bevordert het vasthouden van vocht, zuurstof en voedingsstoffen in de bodem

sproeien met compostthee; niet te hoge druk, laat druppels op de plant vallen

-Zo ook kunnen nieuwe planten, alvorens in de grond geplant te worden, in een emmer met compostthee gedompeld worden. Zo komt het leven direct in contact met de wortels van de plant. Precies daar waar ze het meest effect voor de plant hebben voor de voedsel-recycling in de bodem.
-De compost thee kan gebruikt worden om een composthoop te 'boosten'. Er wordt in een keer veel leven in de composthoop gebracht. Meer leven in de hoop helpt het composteringsproces te versnellen.
-De compostthee kan (puur of verdund) gebruikt worden om planten te besproeien. De planten scheiden niet alleen via de wortels 'lok'stoffen voor bacteriën uit, maar ook via het blad.
Door goede bacteriën op het blad te brengen worden schadelijke bacteriën in de toom gehouden. En is de weerstand van de plant tegen diverse plagen groter.
Bij het sproeien op de plant is het raadzaam circa 70% van de plant te bedekken. En daarbij voor- en achterkant van het blad te besproeien met compostthee.

N.B. Gebruik de compostthee niet midden op de dag. De organismen in de thee kunnen niet tegen UV-straling. Zij hebben enige tijd nodig om zich aan een grond deeltje of de plant vast te 'plakken' en een beschermend omhulsel te maken van slijm. Gebruik daarom bij voorkeur de compostthee voor 10 uur in de morgen of tegen het einde van de dag. 
Ook op een bewolkte dag komt er UV-straling door de wolken, dus ook dan niet de compostthee gebruiken.

Maken van een hugelbed

 

BEZOEK ONZE NIEUWE WEBSITE:

 WWW.COMPOSTIER.NL  !!

 

 

Een hugelbed, een heuvel in de moestuin

Een egel inspecteert het nieuwe element in de tuin

Om meer ruimte te maken in de moestuin, waar groente en kruiden kunnen groeien, heb ik van de week een nieuw hugelbed gemaakt.

Een hugelbed is een verhoogd moestuinbed, waarbij organisch materiaal in een kuil begraven wordt, waarna de uitgegraven grond over het tuinafval wordt gegooid. Zo ontstaat een kleine heuvel.
Het organische materiaal vergaat in de loop van maanden tot jaren (afhankelijk van het gebruikte afval).

Snoeien

Om ruimte te maken in het plantsoen bij de buurtmoestuin voor het tuinhuisje dat daar zal komen, hebben wij veel bomen en struiken moeten snoeien. Zodoende was er een grote berg snoeiafval waar we iets mee konden doen.
Laten ophalen door de gemeente-reiniging vond ik zonde en daarom ben ik aan het spitten gegaan.

1.Graven van een geul waar de hugel komt.

2. Op de bodem komen boomstammetjes (resthout van het nieuwe hekwerk); beste als de stammetjes enige tijd in het water hebben gelegen.

3. Over de stammetjes kleiner hout, zoals resthout (timmerhout) en takken.
Maak de lagen steeds goed nat (liefst met 'levend water' zoals regenwater of water uit de sloot)

4. Houtskool uit de vuurplaats is ook zeer geschikt om in de hugel te verwerken. Houtskool vergroot de capaciteit om vocht vast te houden enorm.

5. Fijner organisch materiaal bovenop, zoals tuin- en keukenafval, gras, riet, bladeren

6. Daarna wordt de uitgegraven grond over de kuil gegooid, en een heuvel gevormd.

De hugel inzaaien

De heuvel kan meteen ingezaaid worden. In ons geval hebben wij gekozen om 'groenbemesters' zoals lupine en klaver te zaaien.
Groenbemesters zijn planten die de stikstof uit de lucht binden en deze in de bodem brengen. Waardoor de bodem verbeterd en meer vruchtbaar wordt. Wanneer deze planten vergaan, helpt het organische materiaal bovenop de hugel, de grond vochtig te houden en de structuur van de bodem te verbeteren.
Om dit proces te versnellen is ook het gebruik van compostthee mogelijk. Compostthee brengt meer micro-organismen in de grond. Een goed bodemleven is essentieel voor een gezonde bodemstructuur.

Eventueel kunnen er ook al enige struiken of zelfs boompjes op de hugel geplant worden. De wortels van deze zullen helpen de heuvel meer stevigheid te geven.

Voordelen van een hugel 

Het maken van een hugel heeft een aantal voordelen.

Allereerst zal het ophogen van de grond het beschikbare oppervlak aan moestuin-grond vergroten. Een heuvel heeft meer oppervlak dan een plat stuk grond. Je kunt zo van het zelfde oppervlak tuin een hogere opbrengst krijgen.

Daarnaast maakt het maken van een hugel het mogelijk, ruw tuinafval te hergebruiken. In veel gevallen worden takken en boomstammen weggegooid. Terwijl het hout een goede toevoeging kan zijn voor de grond van de tuin, wanneer deze composteert en de stoffen, opgeslagen in het hout, beschikbaar worden voor de planten.
Wanneer het hout vergaat wordt humus gevormd. Humus is zeer fijn van structuur en bevat vele kleine openingen. Vergelijkbaar met een spons. Het totale oppervlak van een deel humus is vele malen groter dan dat van een zelfde hoeveelheid zand. Om die reden is humus zo belangrijk in de grond.
Het helpt vocht vast te houden en geeft een goede leefomgeving voor de verschillende micro-organismen in de grond. Daardoor kunnen voedingsstoffen beter op de plek gehouden worden, daar waar de planten ze kunnen gebruiken.

Het helpt dus enorm de grond te verbeteren, wanneer we zo'n grote hoeveelheid organisch materiaal begraven en daarboven de planten laten groeien.

Vocht wordt beter vastgehouden en voedingsstoffen komen geleidelijk vrij, waardoor minder bemest hoeft te worden. Het bodemvoedselweb (de organismen die in de bodem leven en deze gezond maken) worden ook gevoed door het langzaam afbrekende organische materiaal in de hügel.

de eerste zaden ontkiemen op de hugel

 

Absoluut Natuurlijk

 

Tijdens de cursus Permacultuur Ontwerp, die ik volgde bij PuurPermacultuur, leerde ik Wim van den Bos kennen. Met zijn bedrijf Absoluut Natuurlijk helpt Wim veehouderijen, die de overstap willen maken naar duurzame veeteelt. Door weiden aan te leggen, die geinspireerd zijn op bosweides, de natuur en permacultuur.
In Riel (vlakbij Tilburg), bij veehouderij de Rechte Heijden heeft Wim meerdere hugels aangelegd. De hugels zullen helpen de weidegrond vruchtbaarder te maken.

Hier is een mooie foto reportage te vinden over de aanleg van deze hugels: link

Le Compostier Locale, uw afval wordt uw voedsel

Composteren van het eigen organische afval

Er zijn nog niet zo veel mensen die thuis, het eigen afval composteren. Misschien komt het wat meer voor in (kleinere) gemeenten, maar in de grote stad gebeurd het nog maar mondjesmaat.

Composteren wordt toch nog vaak gezien als iets dat je alleen doet, als je een grote tuin hebt, met veel ruimte, en composteren doe je toch vooral uit het zicht. Je wilt de compostbak, of composthoop vooral niet zien.

Wanneer de buitenruimte bij het huis, of appartement niet erg groot is, wordt composteren niet snel als een mogelijkheid gezien.

Horizontaal migratie systeem, wormencompost

Maar inmiddels zijn er zeker manieren, die het goed mogelijk maken, om ook in de stad, in kleine tuin, op balkon, op het dak, of zelfs binnenshuis het eigen organische afval te verwerken tot waardevolle compost.

Le Compostier helpt graag mee, het composteren lokaal en op kleine schaal, daar waar het afval gemaakt wordt, mogelijk te maken.
Met compacte en visueel aantrekkelijke oplossingen.

Daarbij geldt ook dat het composteren niet vies hoeft te zijn. Wanneer op de juiste manier de compost wordt gemaakt, stinkt het niet en de uiteindelijke compost ruikt juist lekker. Naar aarde, goede, vruchtbare aarde.

 

Compostbakken zijn zo lelijk

Inderdaad. De meeste bestaande systemen van composteren zijn geen lust voor het oog. Zoiets plaats je niet snel op het balkon, of op het dakterras.

Maar er zijn inmiddels ook systemen beschikbaar die het ook visueel niet onaantrekkelijk maken een compostbak, of compostzak, in een kleine tuin, op het balkon of het dakterras te plaatsen.
En met enige creativiteit, wordt de compost gemaakt, verstopt in een meubel, als onderdeel van het balkon, de tuin, of dakterras.

Kast op balkon gemaakt van modiwood ( op foto nog zonder kattenluikje )

Zo realiseerde Le Compostier deze kast, op een balkon aan de De Clerqstraat in Amsterdam West.
De kast werd gemaakt van het duurzame ModiWood, zo ook de houten vloer van het balkon.

In de kast is een kleine wormencompost zak ingebouwd. De compost zak is van het merk WormInn, en komt uit de USA.

Verder is er ruimte voor de kattenbak gemaakt. Deze stond normaal buiten op het balkon, en is nu netjes uit het zicht verdwenen.

Op deze manier is er meer opbergruimte gecreeerd op het balkon, is er geen ruimteverlies op het balkon en kunnen de bewoners in het vervolg zelf hun gft verwerken tot een rijke compost.

Waarom thuis composteren?

De gemeente haalt het gft toch op? Dat wordt dan toch ook gecomposteerd?

In veel gemeentes is dat ook het geval. En dat is natuurlijk een goede zaak.

In een enkele gemeente, of stad (zoals in Amsterdam het geval is), wordt het gft niet apart ingezameld. In dat geval wordt het organische materiaal verbrand, of belandt het op de vuilstort.

Horizontaal migratie systeem, wormenkast met vensters, van tv meubel.

Dat is natuurlijk zonde. Het organische materiaal is waardevol. Waardevolle stoffen gaan zo verloren. Stoffen die, wanneer het afval wordt gecomposteerd, de bodem kunnen verrijken en kunnen bijdragen aan een gezondere (stads)landbouw.

Maar zelfs als de vuilophaaldienst uit uw gemeente wel het gft apart ophaalt, kunt u er voor kiezen toch zelf te gaan composteren.
Wellicht koopt u al uw groente en fruit biologisch. Dan is het toch zonde om de resten gewoon weg te geven.
U kunt ze zelf gebruiken om de planten in de tuin, of pot van voeding te voorzien. Ook weet u zo precies waar de compost van is gemaakt.
En wanneer u zelf voedsel gaat verbouwen, wordt het kringetje gesloten. Uw afval wordt uw voedsel.
En daar is geen transport voor nodig.

U heeft geen tuin, en zelfs geen planten in de huiskamer?
Dan nog kunt u uit milieu overwegingen de keuze maken, het gft te composteren, bij u thuis.

Door zelf te composteren, wordt er minder afval vervoerd. Dat betekent minder uitstoot van schadelijke stoffen in uw omgeving en een lager gebruik van energie.
En wellicht, als u uw eerste compost geproduceerd heeft, kunt u een buurtmoestuin in de buurt blij maken met wat extra compost.
Of alsnog zelf groene vingers kweken en meedoen aan de buurtmoestuin!

Een leerling van basisschool De Nieuwe Kring in Diemen, inspecteert de wormenkast bij de dakmoestuin

Le Compostier bij de wijktuinierdag in Amsterdam Zuid-Oost

De Wijktuinierdag een geslaagde dag.

De m2 tuin van Natuur voor kinderen

Afgelopen zaterdag had ik de eer deel te mogen nemen aan de eerste Wijktuinierdag in Amsterdam Zuid-Oost.

De Wijktuiniernierdag werd georganiseerd door Thijs van der Wal in opdracht van het stadsdeel Zuid-Oost. Het werd een mooi evenement waarbij de verschillende (reeds draaiende) buurtmoestuinen en aanverwante projecten zich konden presenteren aan het publiek.

verschillende voorbeelden van grondverbetering bij de stand van Le Compostier

Veel groene inspiratie voor de bezoekers en een mooie gelegenheid voor de verschillende groene entrepeneurs om elkaar te ontmoeten en om van elkaar te leren.

De dag werd georganiseerd om aan de bewoners van Amsterdam Zuid-Oost te laten zien, dat er veel mogelijk is met groen in het stadsdeel. Er worden stukken grond beschikbaar gesteld door het stadsdeel, waar de bewoners een eigen, of gedeelde moestuin op kunnen aanleggen. Zodat de mensen van Zuid-Oost de mogelijkheid hebben zelf groente en fruit te verbouwen en samen te zorgen voor een duurzamere omgeving.

wethouder opent de wijktuinierdag

Wethouder Urwin Vyent opende de dag door een plant te planten in de 'vierkante meter tuin' die Inet Dunnewind van 'Natuur voor kinderen' voor de gelegenheid had aangelegd. Met een beetje compost thee van Le Compostier, bewaterde de wethouder het tuinbed en mocht de dag beginnen.

Fayette sur la tete (rechts)

De dag werd feestelijk begeleid door de band van Leopoldo da Silveira & fun tropix en de dames van theatergroep 'Fayette sur la tete' praatten het geheel op vrolijke wijze aan elkaar.



 

Brouwen van actief beluchtte compost thee (links boven)

Le Compostier 

Le Compostier had een van de kramen ter beschikking gekregen.

In de kraam kon het publiek, aan de hand van kleine voorbeelden, kennis maken met simpele manieren van bodemverbetering, op een ecologische wijze.

Zo waren velen nog niet bekend met het mulchen, de verschillende manieren waarop de bodem van de moestuin bedekt kan worden.
Zoals met dorre bladeren, of met karton, of met het groenafval, dat van de planten in de tuin komt.

Wormencompost en de Bokashi ontbraken niet op tafel en ook het brouwen van de compost thee, die actief belucht wordt met gebruik van aquarium pompen, trok veel bekijks.

zaden mengen met vermicompost en zand

Zaaien van kleine zaden

Verschillende gewassen hebben erg kleine zaden. De zaden van sla of bijvoorbeeld de prei zijn zo klein, dat ik ze maar met moeite met mijn dikke vingers op dan pakken.
Toen ik dergelijke zaadjes wilde zaaien in een zaaibed in de buurtmoestuin gebeurde het mij daarom, dat ik vaak zaadjes liet vallen, of te veel zaadjes te dicht bij elkaar plantte.

Nu had ik al eerder de tip gelezen, dat het mogelijk is, de kleinere zaden te vermengen met wat zand. Hierdoor is de kans al kleiner, dat veel zaden te dicht bij elkaar komen.
Het zand, dat ik gebruikte, was ook al goed vochtig, en dat zal erbij helpen de zaden te laten ontkiemen.

Om wat extra voeding mee te geven aan de nieuwe planten in de moestuin, heb ik ook wat vermicompost, de compost uit de wormenbak, aan het mengsel toegevoegd.

Zodoende heb ik de biologische zaden van broccoli, sla en prei gemengd met zand en wormencompost. De enkele worm die meekwam met de compost heb ik 'meegezaaid' in onze moestuin, zodat het goede werk kan worden voortgezet in de grond van de moestuin.

Nu kijken wat het effect zal zijn in onze buurtmoestuin.

Mulching, gebruik van materiaal om de bodem te bedekken

Het maken van zaaibedden in grasland

Eerste bedden gefreesd

Bij ons in de buurtmoestuin (Sweetgrass in de Polder, Diemen Zuid) zijn wij beetje-bij-beetje meer grond klaar aan het maken voor het verbouwen van groenten, kruiden en andere planten.

De tuin was eerst geheel bedekt met gras.

De eerste bedden werden door de gemeente Diemen aangelegd.

Een aannemer kwam met een tractor en zo was in korte tijd een aantal bedden in de tuingrond gefreesd. Het gras, dat kort daarvoor nog de bodem bedekte, werd door de aarde gemengd, samen met een flinke hoeveelheid compost.

Maar omdat wij nog niet met een grote groep aan het werk zijn in de tuin, leek het ons slim klein te beginnen.
Echter, toen de bedden gemaakt waren, leek het ons toch wel wat weinig oppervlakte voor de moestuin.

Zodoende ben ik zelf aan het spitten geslagen en heb zo allereerst nog van een extra vierkant grond het gras omgespit, om nog een extra bed  te hebben voor mijn bodem-verbetering/ bemestings experiment.


Maar met de schep gaat dat niet zo rap, en dan nog steeds moet je iets met dat gras.

Zo kun je er bijvoorbeeld gewoon een berg van maken, waar je dan op kunt gaan liggen, kijken naar de wolken. Dat is de oplossing die Anneke Scholten er voor vond in haar Naturentuin in Goirle. Simpel en geniaal tegelijk.
Of zo hoorde ik van een medecursist (bij PUUR Permacultuur) dat je er ook een bank van kunt bouwen, geheel uit plaggen gras. Je moet alleen dan wel om de zoveel tijd je bank maaien.

Maar een andere oplossing kreeg ik van Martijn, van PUUR Permacultuur. En die heet :

De bodem van onze moestuin

Zand, silt en klei

en organisch materiaal.

In het boek "Teaming with Microbes" (vertaald; samenwerken met microbes), van Jeff Lowenfels en Wayne Lewis (uitgever:Timber Press) wordt op een heldere wijze het belang van een goede en levende bodem duidelijk gemaakt.

Het boek verhaalt over de verschillende levende organismes, van klein tot super-klein, die te vinden zijn in een gezonde bodem en wat hun onderlinge relaties zijn.
Voornamelijk wordt duidelijk hoe deze organismes, ieder op hun manier, bijdragen aan een voedselrijke bodem voor de planten om in te leven.

Om een goed 'huis' te creëren voor de diverse bacteriën, schimmels,  kruipers en glijders, is een goede samenstelling van de grond erg belangrijk.

De juiste verhouding van een bodem voor de moestuin is: 30 tot 50 % zand, 30 tot 50 % silt, 20 tot 30% klei en 5 tot 10 % organische stof (met een totaal van 100 % ;) ) bron: "Teaming with Microbes", Timber Press.

Proef met tarwegras, bemesten met wormenthee en bokashi juice. Deel 4 - final

 

Vermicompost laat tarwegras sneller groeien

tarwegras aan het einde van de proef

 

 

Resultaat van mijn eerste proef met het gebruik van organische bemesting van tarwegras met wormenthee en bokashi juice.

 

 

 

 De proef op de som.

 

Al enige tijd kweek ik thuis tarwegras, om daar het vitamine-rijke tarwegrassap uit te persen en te drinken. In artikelen op het internet, las ik dat je dat kunt bemesten met wormen percolaat (het vocht uit de wormen compost bak) voor betere groei en omdat ik zelf een wormenbak gebouwd had, ben ik dat gaan gebruiken.
Maar is het ook echt zo? Vroeg ik mij af.
Om hier achter te komen ben ik met een kleine proef begonnen.
Vandaag, bij het oogsten van het tarwegras uit de proef, was ik toch wel erg verrast over het grote verschil tussen de drie bakken uit de test (bemest met wormencompost, met bokashi juice en zonder bemesting).

n.b. de test heeft geen wetenschappelijke waarde en is geheel voor mijn eigen interesse gedaan.  

Wormenpercolaat

Het is met het oog ook al redelijk te zien, dat het tarwegras met wormencompost het meest gegroeid is.

Oogst tarwegras zonder bemesting

Maar na het afknippen van het groene 'goud', en het gewogen te hebben, was het wel erg duidelijk dat het gras dat groeide uit de tarwekorrels in het bakje dat bemest werd met de wormen compost, groter is geworden.

Aan het begin van de proef, heb ik 3 maal dezelfde hoeveelheid ontkiemde tarwekorrels in een kweekbak geplant in potaarde.

Het tarwe in een bak werd besproeid met leidingwater.
De twee andere bakken heb ik besproeid met water, waar ik extra voeding in heb gedaan.

oogst tarwegras bemest met Bokashi 'compost'

Een kreeg 1 % wormenthee, de ander 1 % Bokashi juice door het water gemengd.

Al snel bleek dat het gras, dat bemest werd, sneller groeide.

Toen het tarwegras hoog genoeg groeide om geoogst te worden (vanaf 20cm vanaf de grond in het bakje), bleek dat het met vermicompost bemeste gras, bijna 25% meer in gewicht was gegroeid dan dat met de bokashi compost.

Oogst tarwegras bemest met wormenthee

In vergelijk met het tarwegras, dat alleen water kreeg, is het verschil zelfs 60 % meer in gewicht.


Toch best een opmerkelijk verschil !

Buurtmoestuin, onze eigen Urban Farm

 

Dit was maar een eerste proef en ik ga het nog vele malen opnieuw doen.
Ook met andere planten en gewassen. Maar ik weet nu wel, ik ga zeker door met het vermi-composteren van mijn organische afval en de compost gebruiken voor de planten.

Vooral nu ik de kans krijg, met enkele buurtgenoten, om een grote moestuin op te zetten en volop te kunnen gaan experimenteren en leren met planten en de compost.
Zodat wij ons afval kunnen gebruiken om heerlijk en eerlijk eten uit eigen tuin op tafel te kunnen zetten.

De moestuin is gedoopt 'Sweetgrass in de Polder' en ligt in Diemen-Zuid, Noord Holland.

lees het hele verslag van de proef