Een wormenhotel met een vogelbadje

Le Compostier ontwerpt een wormenhotel voor kleine groepen 

In de afgelopen jaren heb ik mij voornamelijk gericht op het ontwerpen van wormenhotels voor buurtcompost projecten waarbij grotere groepen buren die hun organisch afval composteerden in een wormenhotel. De wormencompost werd door de buren zelf gebruikt in de eigen tuin, of gedeeld met buurttuinen om voedsel te verbouwen in de stad. 

De wormenhotels van Le Compostier hebben laten zien dat het mogelijk is om in de stad organisch afval te composteren. Zelfs op het voetpad temidden van geparkeerde fietsen en auto's in een drukke buurt zoals De Pijp in Amsterdam is het mogelijk om zonder overlast voor de buurt de mooiste wormencompost te maken. De wormenhotels brengen buren samen en helpen om de stad te vergroenen. Ze maken van de stad een natuurlijkere plek om in te leven.  

De afgelopen twee jaar is mij meerdere keren gevraagd een wormenhotel te ontwerpen voor kleinere groepen. Afgelopen week heb ik het eerste Le Compostier wormenhotel gemaakt voor 2 tot 4 huishoudens.

Watergarden Wormhotel bij het Groene Leven Lab
ontwerp: Rowin Snijder
© 2017 Le Compostier

Watergarden Wormhotel

Toen ik dit wormenhotel ontwierp wilde ik een ondiepe tuin maken bovenop het meubel, net zoals bij de overige modellen het geval is. Tijdens de bouw vertelde mijn partner Aveen Colgan (bedenker en manager van het Groene Leven Lab) dat een bezoeker haar erop gewezen had dat de vele vogels die onze educatieve tuin bezoeken geen waterplek hadden om te drinken. 

Dit horende besloot ik van de tuin een kleine vijver te maken. De ondiepe plantenbak bovenop werd getransformeerd in een vijvertje met oeverplanten ernaast. Nu kunnen de vogels die het Groene Leven Lab bezoeken veilig water komen drinken.

Aan de kant van het vijvertje heb ik enkele elegante planten geplant die mooi bloeien en zo bestuivende insecten aantrekken. Enkele vleesetende planten aan de rand doen zich te goed aan de fruit vliegjes die in een wormenhotel kunnen nestelen.

Een watertuin is een plek waar je rust kunt vinden. Het toevoegen van het element water aan de wormenhotels maakt ze een object waar je even tot rust kunt komen. Door in te zoomen en het kleine ecosysteem bovenop het wormenhotel te observeren vergeet je even de drukke wereld om je heen.

Het water heeft ook een andere functie. Bij warm weer verdampt water uit de vijver en grond en helpt zo het composterende materiaal in het meubel te koelen.
Wanneer er water in de vijver valt bij regen, stroomt het water door naar de verticale tuin en voedt zo de planten aan de zijkant van het wormenhotel. 

Urban Innovatie

Onze steden wachten grote uitdagingen in de komende jaren. Het voeden van alle mensen met voedzaam en gezond eten kan wel eens een van de grootste uitdagingen zijn.  

Het makkelijk maken en toegangelijk maken van manieren waarop stedelingen hun eigen organisch afval kunnen composteren kan helpen om het produceren van voedsel in en rondom de steden op grote schaal mogelijk te maken. 

Wanneer we het composteren en de productie van voedsel integreren in de publieke ruimte gaan leven, spelen en ontspannen hand in hand en worden onze steden gezonder en een fijnere plek om in te wonen. 

Het prototype van het Le Compostier Watergarden Wormhotel zal getoond worden tijdens het Urban Innovation Festival dat SPARKCampus organiseert in Den Bosch op 1 july a.s. 

The Watergarden Wormhotel

Le Compostier designs a new Worm Hotel for small communities

In the last years I have focused mostly on designing wormhotels for Community Composting projects where larger groups of neighbours bring their organic waste together in a wormhotel and share the vermicompost to feed the soil of their own gardens or share the compost with community gardens in the city to grow food. 

The worm hotels of Le Compostier have shown it is possible to compost in the city, even on the sidewalk in busy neighbourhoods like 'De Pijp' in Amsterdam, without causing trouble for the surrounding. The worm hotels bring neighbours together and help to green the city, making it a better and more natural place to live in. 

Over the past two years I have been asked on several occasions to design a worm hotel for smaller groups. This week I have build the first Le Compostier worm hotel for 2 to 4 households.

Watergarden Wormhotel at the Green Living Lab
design: Rowin Snijder
© 2017 Le Compostier

Watergarden Wormhotel

When designing this new worm hotel I was planning to make a shallow garden box on top just like the bigger worm hotels have. But while building the prototype for this new composting furniture at my workplace at the Green Living Lab my partner Aveen Colgan (initiator and manager of the Green Living Lab) told me that a visitor of our educational garden had pointed out that we had so many birds visiting our garden, but we did not have a place where these wonderful creatures could drink. 

Hearing this story the idea for the watergarden worm hotel was born. The shallow garden box was transformed into a small pond with shore plants and the worm hotel now features a drinking place where the birds can com to drink safely. 

On the side of the water I have planted some elegant water plants, that will flower and attract pollinating insects and some flesh eating plants that will do well in holding the fruit flies in the worm hotel at check. 

A water garden is a place to find peace of mind. Adding the element of water to the worm hotel design makes it a place to find tranquillity. 

But the water also has a function. The water will help cool the furniture during the warm season and the overflow of the water garden can be used to grow plants in a vertical garden on the walls of the wormhotel. 

Urban Innovation

Our cities are facing many challenges in the coming years. Feeding all the people with nutritious & healthy food might proof to be one of the most difficult ones. 

Making composting easy and accessible to people in the city will help make it possible to grow food on larger scale in cities. 

When we integrate composting and growing food into public spaces, where living, playing and relaxation go hand in hand, our cities become healthier and more pleasant to live in.  

The proto type of the Le Compostier Watergarden Wormhotel will be shown at the Urban Innovation Festival that SPARKCampus is organising in Den Bosch (The Netherlands). 

Compost uit een 5 sterren hotel

Composteren bij Restaurant en Hotel

De keuken van COCO-MAT hotel Nafsika

Steeds meer chefs kiezen lokale en ecologisch verbouwde producten in hun keukens om
te gebruiken in hun met zorg bereidde maaltijden & lunches. Het is zonde dat de resten van deze mooie producten niet dezelfde zorg krijgen.

Met een Wormenhotel op locatie kunnen de resten gemakkelijk verwerkt worden tot de mooiste compost: Wormencompost (Vermicompost).

De compost wordt door het bedrijf zelf gebruikt in de eigen moestuin om producten te verbouwen voor de eigen keuken. Als het restaurant of hotel niet over een tuin beschikt, wordt de compost opgehaald en gebruikt om elders producten voor de eigen keuken te produceren.

Le Compostier ontwerpt maatwerk wormenhotels voor restaurants en hotels en ondersteunt het composteren.

Lokaal, circulair en ecologisch

De trend is om steeds meer producten uit de eigen regio te halen. Hoe dichterbij, hoe beter. 

Korte voedselketens zorgen voor een kleinere koolstofvoetafdruk en ook voor een hechtere band tussen producent en gebruiker. Dit heeft weer een effect op de samenleving als geheel. We leren elkaar weer kennen. 

De chef van COCO-MAT hotel
Nafsika in Athene gebruikt
het wormenhotel

Door het circulaire denken te introduceren gaan we steeds meer op zoek naar manieren om reststromen om te buigen naar nuttige toepassingen en wordt afval niet langer als dusdanig gezien, maar als grondstof voor nieuwe producten en als een kans voor nieuwe economische activiteiten. 

Ecologisch geproduceerde producten dragen bij aan een betere bodem en aan biodiversiteit. Doordat er beter voor de bodem gezorgd wordt zijn deze producten rijker aan vitaminen, sporen-elementen en mineralen én dus ook méér voedzaam. 

Door de reststromen van keukens van restaurants en hotels lokaal, op circulaire- én op ecologische wijze te verwerken wordt iedereen er beter van en blijven waardevolle stoffen behouden in de voedselkringloop. 

De chef wordt boer

Chefs van vooruitstrevende restaurants vinden het belangrijk dat zij weten hoe de producten die zij in de keuken gebruiken geproduceerd zijn en slaan zelf 'aan het boeren'. 

Restaurant en Kwekerij De Kas in Amsterdam is daar een goed voorbeeld van. Zij verbouwen de kruiden en groenten zelf in de kas en in de volle grond op hun eigen land in de Beemster. Zo kunnen zij er zeker van zijn dat de producten super vers zijn.  

De Kas heeft ook een ruimte in de tuin gereserveerd om te composteren en maakt compost voor de eigen tuin. 

Composteren op locatie. 

Eerste Wormenhotel van Le Compostier
bij restaurant Haddock - Zeeburgereiland -
Amsterdam 

Le Compostier start met een eerste serie wormenhotels geplaatst bij restaurants en hotels in en rondom Amsterdam.

De eerste pilot met een wormenhotel van Le Compostier bij een restaurant startte twee jaar terug en is goed verlopen. Restaurant Haddock heeft een van de eerste ontwerpen van Le Compostier uitgeprobeerd op het Zeeburgereiland. De ervaringen met deze pilot en die van de buurtcompost projecten in Amsterdam hebben de ontwerpen van de wormenhotels helpen verbeteren. 

Door op locatie te composteren hoeft er minder afval vervoerd te worden. Dit scheelt in uitstoot van schadelijke stoffen in de stad. 

Wanneer het organisch afval composteert, vermindert het volume enorm! De compost kan maandelijks geoogst worden en wordt direct gebruikt of wordt opgehaald en in de stad gedistribueerd.

Scandinavian Embassy

Bij Scandinavian Embassy kun je terecht voor een heerlijke kop koffie en ontbijt, lunch & op afspraak maken ze een fantastisch diner voor jou en je gezelschap gemaakt met lokale seizoensproducten. 

Deze maand start ook Scandinavian Embassy met het composteren van het snijafval uit de keuken in een wormenhotel van Le Compostier. 

Voor hun binnentuin werd een apart ontwerp gemaakt en de compost zal gebruikt worden om daar hun eigen producten te verbouwen. 

Hotels en restaurants vergroenen en verduurzamen

Op 9 mei j.l. nam ik deel aan het evenement dat de gemeente Amsterdam organiseerde om hoteleigenaars te informeren over mogelijkheden om hun onderneming te verduurzamen. 

Hotels én restaurants maken op het moment grote sprongen in het verduurzamen en integreren groen en duurzaam ontwerp in hun bedrijfsvoering. Groene daken, eetbare daken, fietsen en zelfs een kas als bovenste verdieping zijn enkele voorbeelden van het vergroenen van hotels en restaurants. 

Enkele voorbeelden van groene hotels in Amsterdam:

Conscious Hotel

QO Hotel

Element Hotel

vind er méér met de Green Key!

Buurtcomposteren in een wormenhotel op de hoek van de straat

Feestelijke opening van het wormenhotel in Amstelveen -
Urban Composter
Le Compostier ©2017 

Composteren op de hoek van de straat 

Ken je buren & help de bodem!

In de stad maken we met elkaar een heleboel afval. Afval dat voor een groot gedeelte uit organisch materiaal bestaat. Het gft-afval in veel steden verdwijnt nu nog samen met het rest afval in de prullebak. En dat is zonde.

Gft-afval is namelijk een waardevol goed. Wanneer het op de juiste wijze gecomposteerd wordt kan het gebruikt worden om de buurt te vergroenen en voor voedselproductie in en rondom de stad.

Met een Wormenhotel voor de buurt maken buren samen een waardevol goed van hun eigen gft-afval en kunnen de wormencompost (= wormenpoep) gebruiken om de bodem van hun tuin, moestuin of bloempotten te verrijken.

Een wormenhotel is een houten meubel waarbinnen een klein eco-systeem wordt nagebootst. De compostwormen zijn de meesters van het composteren en  in het goede klimaat binnen in het wormenhotel maken zij samen met de micro-organismen de mooiste compost van het gft-afval van de buurt.

De compostwormen verteren het organische materiaal en na enige maanden oogst de buurt samen de compost. De compost wordt verdeeld en aan de grond van de tuin of bloempot toegevoegd.

Urban Composter in Amstelveen
Ontwerp van Le Compostier
©2017 Le Compostier

Eenvoudig toedienen van het gft-afval
via de ruime opening.
©2017 Le Compostier

Composting Worms in the DIY Honeycomb Container Garden

Raised Container Gardens in the shape of a honeycomb at
Community Garden 'Sweetgrass in de Polder' - Diemen Zuid

Honeycomb Garden Containers

A practical layout for a vegetable garden        

Whenever you are planning to start your own vegetable garden it is wise to consider a few things when designing the layout of your garden beds.

One very important aspect to consider is the sun. Get out your compass and see what are the places in your garden that will get the most sun hours. In that way you will know in what direction to lay your garden beds and where to plant sun loving plants.

Another aspect is to make the garden beds in such a way, that it is easy for you to reach the centre of the beds, without stepping on the soil.
Stepping on the garden beds will compact the soil and harm the plants and soil live (micro-organisms in the soil).
There are several styles of garden design that will help you get good results. For myself, I have been lucky to be able to try out a few styles of gardening in our Community Garden Sweetgrass in de Polder.

At Sweetgrass we have made bigger garden beds with annual crop rotation and we have made several Hügel beds. This spring we have been able to build 11 raised garden containers in the shape op a hexagon.

I have been experimenting for years in the garden and I am still learning every day. So far I have found that the hexagon garden beds work really well for a beginner gardener.

Honeycomb garden design, playful and practical!

A honeycomb garden design consists out of several equilateral hexagons. (See here how to draw a perfect hexagon). Making your garden layout in the shape of a honeycomb has several advantages.
By placing hexagon garden containers in your vegetable garden you will be able to work wit the plants easily, without ever having to stand on the soil.

Placing the containers with minimum space in between gives you an optimal usages of the space in your garden for growing healthy food, while still being able to walk in between the garden beds.

If you place the containers a bit further apart you will be able to walk through your garden with a wheelbarrow.

In any case the hexagon gardens will look great and offer a playful solution for your garden design. And it is very easy to build your own DIY Honeycomb Garden!

Square Foot Gardening, Crop rotation & Nitrogen Fixing Plants

Each of the hexagon garden containers can be divided into 6 even triangles. This allows for a clear devision of your garden beds.
Whether you have a small or big garden, by using one or more honeycomb Square Foot Gardening containers you will create space for diversity in your vegetable garden.

If you rotate the crops annually between different containers, you help keep the soil healthy. Plant diseases will not get a chance to build up into the soil in that way. And using nitrogen fixing plants after a harvest will help get nutrients back into your garden beds.

Healthy Soil and the Soil Food Web

By not walking on the garden beds you are helping to maintain healthy soil for your plants to grow in. Healthy soil means healthy plants!
If the soil becomes to compact it cannot sustain soil life. There will be not enough oxygen in the soil and water is not able to sink in the beds, causing your beds to flood with heavy rains and dry soil when there is not enough rain.
The soil life is a key factor in growing healthy food.
The honeycomb garden containers are an easy design solution for maintaining healthy soil life in your garden beds. (Want to know more about the soil life and the Soil Food Web? Read: 'Teaming with Microbes')

Composting worms feed the soil of your Honeycomb Garden 

Placing a tube made of Food Safe Grade Plastic at the heart of the container garden and drilling some holes in the tube will make a perfect home for Composting Worms. By adding a little home for Composting Worms in your Honeycomb Garden the worms will feed your plants for free.

Add some food scraps from your kitchen to feed the worms. The composting worms will transform the organic waste into a beautiful fertiliser for your garden: vermicompost.

Make your own Honeycomb Garden

Excited about making your own Honeycomb Garden? You can find the instructions on how to make your own DIY Honeycomb Garden box here!

Build your DIY Honeycomb Garden together with your children &
get them excited to grow their own food!

DHZ Honingraat Moestuin

Verhoogde moestuin bakken in de vorm van een honingraat in
buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder - Diemen Zuid

Een praktische indeling van de moestuin        

Wanneer je van plan bent om een moestuin te beginnen is het goed om even na te denken over hoe je de moestuin in gaat delen.

Daarbij let je bijvoorbeeld op de ligging van de tuin ten opzichte van de zon, zodat je de moestuin bedden in de goede richting kunt aanleggen en de zon minnende planten volop zon krijgen en andere planten die liever wat meer in de schaduw staan juist niet.

Een ander aspect waar je op zou willen letten, is dat je de planten in de tuin makkelijk kunt bereiken. Maak de bedden niet te breed, zodat je vanaf de zijkant tot het midden kunt reiken en niet op de moestuin bedden hoeft te staan.

Er zijn meerdere manieren waarop je dit kunt bereiken en vele meningen en moestuin tips over wat de beste manier zou zijn.

Bij ons in de buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder heb ik het geluk gehad om een aantal vormen van moestuin bedden uit te proberen.

Op de buurtmoestuin hebben we bijvoorbeeld grote moestuin bedden aangelegd met paadjes ertussen en ook verschillende hügel culturen. Sinds dit voorjaar zijn daar 11 hexagon moestuin bakken bij gekomen. Zelf vind ik de hexagon moestuin bakken erg prettig werken.

Honingraat indeling van de moestuin

Een honingraat indeling bestaat uit meerdere gelijkzijdige 6-hoeken, ofwel hexagons (Zo teken je een perfecte hexagon). Een honingraat indeling van de moestuin heeft een aantal voordelen.

Door de moestuin te verdelen in hexagon moestuin bedden, kun je van alle kanten makkelijk bij de planten komen en hoef je nooit op de grond van de moestuin te staan.
Door de bakken dicht op elkaar te plaatsen met genoeg ruimte er tussen om te kunnen lopen is de grond van de moestuin optimaal te gebruiken, zonder ooit op de teeltbedden te lopen.
Als je genoeg ruimte hebt, kun je de bedden ook wat wijder van elkaar plaatsen, waardoor je er met een kruiwagen makkelijk tussendoor kunt rijden.

Doordat je niet op de teeltbedden hoeft te staan zorg je er voor dat de grond los blijft en de grond niet te compact wordt zodat de planten goed kunnen wortelen. Ook helpt dit het bodemleven, (het bodemvoedselweb) in de grond van de moestuin.

Als je verhoogde moestuin bedden maakt, heeft dat nog een voordeel. Namelijk dat je minder ver hoeft te bukken bij het werken in de tuin. De opstaande rand helpt ook onkruid tegen te gaan. Er komt minder onkruid in de bak. Wanneer er toch onkruid in de bak gaat groeien is dit makkelijk weer te verwijderen. Zodat alleen de planten die je wilt in je moestuin zullen groeien.

Wanneer je de moestuin bakken bol afvult met grond, dus een klein heuveltje maakt van de grond in de moestuin bak, vergroot je het oppervlak dat beschikbaar is voor planten. Tevens zorg je daarmee voor verschillende micro-klimaatjes. Aan de zonkant kunnen zon minnende planten groeien, aan de andere kant kunnen planten groeien die meer van schaduw houden.

Overzichtelijke indeling

De Honingraat Moestuintjes zijn makkelijk in te delen en daardoor lekker overzichtelijk. Je kunt de hexagon in 6 gelijke driehoeken verdelen en per driehoek 1 gewas zaaien. Na de oogst van het gewas kan er dan weer iets anders ingezaaid worden.

De verhoogde moestuin bakken zijn ook prima te gebruiken als je vaste planten wilt gebruiken en je het tuintje volgens de principes van de Permacultuur wilt inrichten. Door te kiezen voor een combinatieteelt helpen verschillende planten elkaar en heb je minder last van plaagdieren en ziektes.

Compostwormen voeden de bodem van het moestuintje 

In het hart van het moestuintje kun je een kunststof buis plaatsen. Zorg er wel voor dat deze van voedselveilig kunststof gemaakt is en niet van bijvoorbeeld PVC (giftig!) gemaakt is. Een HDPE kunststof buis is geschikt om te gebruiken. Deze zijn bij bouwcentra en online te koop. 

De buis dient voor het toedienen van gft-afval. In de buis wordt een handvol compostwormen gedaan en de wormen kunnen via gaten in de zijwand migreren tussen de buis en de grond van het moestuintje. 

Het afval dat zij verteren wordt omgezet tot rijke wormencompost en voedt de planten in het moestuintje. 

Maak zelf je eigen DHZ Honingraat Moestuin

Met een beetje handigheid en wat gereedschap maak je in een handomdraai zelf je eigen Honingraat Moestuin bakken. 

Als je een uitgebreide instructie wilt ontvangen over hoe je zelf je eigen Honingraat Moestuin kunt maken, laat dan een berichtje achter onderaan deze post en stuur ons een email met je verzoek. We sturen je dan een pdf met de uitleg.  

Nodig je kinderen uit om samen de Honingraat Moestuin te maken
en inspireer ze om zelf eten te gaan verbouwen!

Een speelse effect door het gebruik van verschillende formaten
Honingraat Moestuin bakken in combinatie met fruitbomen
en Hügel culturen in de buurtmoestuin. 

Tekst en foto's in deze post zijn eigendom van Rowin Snijder. Op alle foto's en de tekst van dit artikel zit copyright. Gebruik van foto's en of tekst is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming.

Verhoogde moestuin bedden voor buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder

De makkelijke moestuin in een honingraat gegoten.

Buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder.

Toen wij de buurtmoestuin 4 jaar geleden aanlegden had ik reeds het idee gezien om moestuinbakken te maken in honingraat opstelling. Een fransman was op dit mooie idee gekomen (helaas kan ik zijn naam niet meer terugvinden). Echter op dat moment koos de groep voor een andere indeling van de tuin en het idee voor de hexagon moestuintjes ging voor een tijd in de koelkast.

Van het voorjaar kregen wij van het Oranje Fonds een bijdrage om in de buurtmoestuin tijdens NLDoet 2017 moestuin bakken te maken voor kinderen uit de wijk. En zo werd het idee toch nog uitgevoerd dit jaar.

Het voordeel van de Honingraat Moestuintjes is dat ze van alle kanten goed te bereiken zijn en dus praktisch in het onderhoud. Onkruid is goed onder de duim te houden doordat ze zo overzichtelijk in te delen zijn.

De hexagon is op te delen in 6 gelijke driehoeken, welke ieder met een apart gewas kan worden ingezaaid (zoals bij de Makkelijke Moestuin). Na het oogsten van één driehoek kan er weer iets anders ingezaaid worden.

De moestuin bakken lenen zich goed voor experimenten met combinatieteelt.

Door de moestuinbakken in verschillende formaten te maken krijg
je een speels effect in de moestuin. 

Niet meer lopen op de moestuinbedden.

Omdat de verhoogde moestuin bakken iets uit elkaar liggen kun je makkelijk tussen de moestuintjes door lopen en hoeft zo nooit op de teeltgrond te staan.

Dit voorkomt dat de grond te compact wordt, waardoor de wortels van de planten moeilijk groeien en vocht niet goed kan weglopen bij zware regenval.

Compostwormen in de moestuinbakken.

In de buis in het midden kan gft-afval gedaan worden,
de compostwormen maken er voeding van voor
de planten in het tuintje.

In het centrum van iedere moestuin bak heb ik een kunstof buis geplaatst van circa 40 cm lang met een diameter van circa 14 cm. De buis is van voedselveilig kunstof gemaakt. 

In de buis werden gaten van 10 mm diameter geboord in de onderste 30 centimeter.

De buis dient voor het voeden van de moestuintjes. Gft afval kan in de buis gedeponeerd worden en de compostwormen die in de buis leven zullen het afval omzetten tot mooie wormencompost. 

Doordat er gaten in de buis zitten kunnen de compostwormen vanuit de buis naar de grond van het moestuintje gaan. Wanneer ze daar het verteerde afval uitscheiden voeden ze direct de planten van de moestuin. 

Maak zelf je eigen DHZ hexagon moestuin bakken

Als je een beetje handig bent kun je gemakkelijk zelf één of meerdere honingraat moestuin bakken maken. Kies een houtsoort die buiten gebruikt kan worden, zoals eikenhout of kastanjehout. Zelf gebruikte ik voor deze moestuinbakken 25 mm dik Douglas hout (maar in principe is dit minder geschikt voor directe aanraking met de grond, waarbij het kan gaan rotten) aangezien ik hier nog een partij van had liggen.

Inspectie van de compostwormen

Maak de bakken niet te groot, want dan wordt het moeilijker om het centrum van de bak te bereiken (of je moet erg lange armen hebben). 

Zelf heb ik gewerkt met verschillende maten om uit te proberen wat het prettigste werkt en ik zelf vind zijden van 50 cm tot 70 cm lang het prettigst werken. Kleiner is nauwelijks de moeite en groter, wordt onpraktisch. 

Om een goed hoge rand te krijgen gebruikte ik planken van 25 cm breed.

Voor de zijden worden de planken in 6 gelijke delen gezaagd voor 1 moesuinbak. De kopse kanten van de delen worden in een hoek van 60 graden gezaagd, waardoor ze samengevoegd (twee delen) een hoek van 120 graden maken. 

Het makkelijkste is het om een electrische afkortzaag te gebruiken met een zaagblad dat makkelijk ik een hoek te plaatsen is. 

Als je die niet tot je beschikking hebt kun je proberen een zaag mal te maken waarlangs je in de goede hoek kunt zagen. 

Of je kunt de plaatselijke houtwerkplaats opzoeken en vragen of ze het even voor je willen zagen. 

De compostwormen worden vrijgelaten

De 6 delen worden aan elkaar bevestigd met rvs schroeven (deze gaan niet roesten).

Graaf vervolgens een kuil in de vorm van jouw moestuinbak, net iets kleiner, zodat de moestuinbak op de rand blijft staan. Maak de kuil circa 25 cm diep.

Plaats vervolgens de houten bak op de rand van de kuil en bekleed de randen en de kuil met een grote lap worteldoek. Zorg dat je de lap worteldoek ruim afknipt, zodat deze goed op de bodem ligt en je hem op de bovenrand van de moestuinbak kunt vastnieten.

Gebruik hier een handtacker of kleine spijkers voor. 

Vervolgens vul je de bak met de aarde die je uit het gat schepte gemengd met goede biologische compost en/of moestuin aarde. 

Als laatste kun je de buis ingraven. Gebruik een buis van voedselveilig kunstof (bijvoorbeeld HDPE).

In de buis boor je enkele gaten van 10 mm. 

Onderin de buis doe je wat compost en karton en vervolgens wat gft-afval. 

Nu mogen de zaadjes en de compostwormen in de moestuin bak!

De Hügel van Sweetgrass in de Polder. Op onze buurtmoestuin proberen wij veel verschillende
wijzen van moestuin bedden aanleggen uit. De Hügel is er daar één van