Wormenhotel achter het Centraal Station in Amsterdam.

Wormen maken goede grond voor Voedselpark Ruijtergaard.

Feestelijke opening van het wormenhotel bij de Ruijtergaard.
Mariken de Goede checkt samen met kinderen uit de buurt
de eerste compostwormen in. 

Voedselpark De Ruijtergaard.

Achter het Centraal Station in Amsterdam, gelegen langs het IJ meer en ingeklemd tussen kade en de treinbaan ligt De Ruijtergaard. De Ruijtergaard is een kleine 'boomgaard' met boombakken vol eetbaar groen (een initiatief van Mariken de Goede en Stichting Amstergaard). Geheel volgens de principes van de perma-cultuur wordt hier een wandelroute aangelegd waarbij bezoekers even kunnen genieten van natuur en kunnen leren over eetbaar groen in de stad. 

De boombakken zijn gemaakt door Stichting Stadshout, van iepenhout dat afkomstig is van bomen die voorheen in de stad leefden. In de bakken is een ingenieus wateropvang systeem ingebouwd waardoor de planten en bomen in de bakken het zelfs tot 3 maanden zonder regen kunnen volhouden. 

Om voor voldoende voeding te zorgen in de grond van de boombakken is er een eerste wormenhotel van Le Compostier op de Ruijtergaard geplaatst. Gisteren werd dit wormenhotel feestelijk in gebruik genomen. 

Mariken de Goede houdt een toespraak aan het
begin van het openingsfeestje staand op de bankjes
van de boombakken gemaakt door Stadshout.

Wormen zijn blij in de Boomgaard.

Als 'wormenhoofd' van de stichting Amstergaard was ik erg blij wormenhotels speciaal voor deze mooie locatie te mogen vervaardigen. Er komen nu in totaal drie wormenhotels te staan tussen de boombakken van de Ruijtergaard. 

Het wormenhotel zal gebruikt worden om GFT-afval van de buren en fietsverhuurder StarBikes te composteren. Star Bikes verhuurt klassieke fietsmodellen, maar maakt ook heerlijke verse sappen en soepen. De restjes uit de keuken van Star Bikes kunnen nu gecomposteerd worden in het wormenhotel en dragen zo direct bij aan het verder vergroenen van de Ruijterkade. 

Het wormenhotel is een meubel waarbinnen een eco-systeem van compost-organismen wordt opgebouwd. De compostwormen zijn de herders binnen dit systeem en zij verspreiden en vermeerderen de nuttige micro-organismen die de bodem helpen gezond houden. 

Het wormenhotel dat gebouwd werd voor de Ruijtergaard is vernieuwd en kreeg de toepasselijke naam De WºRM. De WºRM is het laatste ontwerp van Le Compostier en dit model heeft een capaciteit van 700 L, 1000 L of 1400 Liter. 

Het Bodemvoedselweb.

Het systeem van organismen die met elkaar leven in en op de bodem noemen we ook wel het Bodemvoedselweb. Hoe complexer dit systeem is (dus hoe meer verschillende micro-organismen en grotere organismen deel uitmaken van dit systeem) des te beter kunnen nutriënten en vocht worden vast gehouden in de bodem en hoe sterker de weerstand wordt van planten en bomen tegen ziektes en plagen van planten en bomen. De wormen spelen een cruciale rol in dit systeem. 

De compostwormen in het wormenhotel zorgen ervoor dat er een heel rijke mest wordt gemaakt die perfect is om het bodemleven te voeden. Gebruik van wormenpoep doet wonderen in de tuin! 

De jeugd uit de buurt hielp bij het inrichten van
de tuintjes bovenop het wormenhotel. Ook in
deze tuintjes komt nuttig & eetbaar groen. 

Living Lab & Wormenhotel Innovatie.

De Ruijtergaard is niet alleen een plek om te komen genieten van de natuur in onze stad. Het is ook een Living Lab. Een plek waar stadslandbouw professionals, bedrijven en bewoners samen komen om te leren hoe samen de stad een leefbaarder en gezondere plek te maken om in te wonen. Door dit direct in de praktijk uit te proberen kan er snel geleerd worden (Lean startup method). 

Ook dit laatste wormenhotel is weer verder verbeterd met de ervaring van voorgaande buurtcompost projecten en het composteren in wormenhotels bij restaurants en kantoren. Hierdoor wordt het composteren in de wormenhotels van Le Compostier steeds makkelijker en kunnen wij de wormenhotels beschikbaar maken voor een groter publiek. 

Volgende modellen van Le Compostier worden ook uitgevoerd met slimme technologie. Hierdoor kan worden bijgehouden hoeveel organisch materiaal er per week/maand/jaar wordt gevoerd aan de wormen. Ook wordt er o.a. bijgehouden wat de temperatuur is geweest in en buiten het wormenhotel. Het eerste slimme wormenhotel van Le Compostier komt in het duurzaam vernieuwbouwde kantoor van De Goede Doelen Loterijen. 

Iedereen wordt blij van de wormen! 

Wilt U ook een wormenhotel?

Wilt U ook zo'n mooi, robuust & vooral heel praktisch wormenhotel bij U in de buurt? Vraag dan bij de gemeente wie verantwoordelijk is voor de openbare ruimte in uw buurt en welke fondsen er beschikbaar zijn voor het financieren van buurtinitiatieven. Vermeld daarbij dat het plaatsen van een wormenhotel bijdraagt aan:

* Sociale cohesie

* Méér natuur in de stad.

* Vergroten van de biodiversteit.

* Betere afvalscheiding.

Iedere gemeente in Nederland moet het scheiden van afval flink verbeteren. De wormenhotels van Le Compostier kunnen hier goed aan bijdragen. Wacht niet tot iemand anders het doet, maar ga zelf aan de slag en motiveer je buurt om ook te gaan composteren! 

De WºRM 1400 bij de Ruijtergaard. Dit wormenhotel werd ook
vervaardigd met hout van Stadshout. 

Organisch afval is géén afval. Laten we het koesteren en samen teruggeven aan de bodem.

Vertel ons waarom jij een gezonde bodem zo belangrijk vindt !

Vind jij het ook belangrijk dat er beter voor de bodem wordt gezorgd en dat 

wij beter moeten omgaan met de stukjes groen die wij nu nog over hebben in onze steden?

Laat het ons dan weten door een filmpje op te nemen waarin jij vertelt waarom 

de bodem zo belangrijk is voor jou & deel je filmpje op jouw facebook pagina of Instagram & vermeld @compostier in je bericht. Dan maak je kans op een luxe diner t.w.v. E 150,- voor 2 personen bij Restaurant As op de Zuidas.

Deze prijs wordt aangeboden door Le Compostier als onderdeel van onze crowdfunding campagne. Op 20 december zal de winnaar bekend worden gemaakt. Over de uitslag is geen discussie mogelijk. 

Restaurant As is één van de restaurants die deelnemen aan onze pilot Compost a la Carte en een wormenhotel van Le Compostier gebruiken om compost te maken van hun GFT-afval.

Volg Le Compostier op Facebook, Twitter & Instagram

De wondere wereld onder onze voeten.

Een gezonde bodem krioelt van het leven

Wanneer je gaat graven in de tuin kom je al gauw het nodige bodemleven tegen. Tenminste, als de bodem gezond is. In een gezonde bodem leven micro-organismen in een nauwe relatie met elkaar samen en zorgen voor structuur en het vasthouden van vocht, zuurstof en de nodige mineralen en sporen elementen voor goede planten groei. 

Planten spelen een belangrijke rol in het bodemvoedselweb (lees voor meer informatie over dit mooie en complexe systeem: Het Bodemvoedselweb dat werd vertaald door Marc Siepman) en zijn als de dirigenten van het systeem. De wormen zie ik als de herders en zij verspreiden de nuttige bacteriën en houden de bodem los. De gangen die zij maken geven ruimte aan wortelgroei en maken het mogelijk om vocht goed door te laten. 

De manier waarop door de mens met de bodem wordt omgegaan heeft deze niet veel goed gedaan. En nu worden de effecten daarvan pijnlijk duidelijk. Bodem erosie is een groot probleem en wetenschappers stellen nu dat wij mogelijk nog maar 60 oogsten !! te gaan hebben voordat de bodems op de wereld helemaal kapot gemaakt zijn. 

'Still' uit de documentaire Green Gold van John D. Liu 

We moeten iets doen en we kunnen niet langer wachten totdat 'iemand anders' het voor ons gaat oplossen. Er wordt eindeloos gepraat en ondertussen is al weer de volgende 'black friday' voorbij gekomen. Daar zit je dan met je mega-tv waarop nog wel beelden van weelderige natuur te zien zijn, maar buiten de deur waait t stof in het rond. Een toekomst beeld dat ook in een land als Nederland niet ondenkbaar is, als we zo doorgaan. 

Alle kleine bee(s)tjes helpen! 

Dat is de ondertitel van het eerder genoemde boek Het Bodemvoedselweb. Zeker, we hebben grote oplossingen nodig. Maar als we wachten totdat 'iemand' daar mee komt is het te laat. Laten we daarom zelf met acties komen die bijdragen aan het zorgen voor de bodem. Vele kleine beetjes maken een hele grote!

Zelf ben ik om die reden begonnen met het maken van compost in mijn eigen achtertuin. Toen ik zag dat dat eigelijk heel makkelijk was, en toch niet veel mensen die stap namen, ben ik mij gaan inzetten om zo veel mogelijk mensen te inspireren om ook te gaan composteren. Door wormenhotels te bouwen en te laten zien dat ook in de stad de mooiste compost gemaakt kan worden, wordt nu al per jaar circa 60.000 L GFT-afval niet meer weggegooid maar gecomposteerd in wormenhotels door mensen in de stad. Om dat volume nog verder te laten groeien plaatsen we nu ook wormenhotels bij restaurants.

De buurtcompost groep van de Josef Israelskade in Amsterdam

Wormenhotels voor de Circulaire Keuken.

Op dit moment loopt de crowdfunding Compost a la Carte om wormenhotels te kunnen plaatsen bij restaurants in de stad. Door wormenhotels te plaatsen bij 10 restaurants in de stad kunnen wij volgend jaar nog eens circa 60.000 L GFT-afval omtoveren tot de mooiste wormencompost. Tel daar de groepen bij die met de bouwtekening voor een DHZ Wormenhotel van Le Compostier ook gaan bouwen en dan redden de wormenhotels van Le Compostier volgend jaar al 150.000 Liter GFT-afval van de storthoop en maken wij 50.000 L rijke wormencompost voor bodemverbetering en voedselproductie in de stad.

Help het mogelijk maken & doe een bijdrage via: www.voorjebuurt.nl/wormenhotel

Laten we de aarde beter achter laten dan dat we hem gevonden hebben! 

Wormenhotels van Amsterdam

 

 

Compostwormen gaan uit logeren

2015  is het jaar van de bodem

Het jaar 2015 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot internationaal jaar van de bodem (UN - year of the soil). Dat hebben de VN gedaan, omdat het niet goed gaat met onze bodem.

Veel grond wordt misbruikt en daardoor gaan waardevolle landbouwgronden verloren aan bodemerosie en verliezen de bodems hun vitale levensgevende kracht.
Intensief gebruik van kunstmest en pesticiden maken de bodems kapot, doordat het 'bodem-voedsel-web' wordt dood gemaakt.
Het bodemvoedselweb is van groot belang voor het vasthouden van voedingsstoffen in de bodem en geeft de bodem zijn structuur, die belangrijk is voor het produceren van gezond voedsel.
Om hier aandacht aan te geven is dus het Jaar van de bodem uitgeroepen

meer weten over het bodemvoedselweb? Lees het boek dat werd vertaald door Marc Siepman (van Gevoel voor Humus)

Eerste hulp voor de bodem

 

wormencompostzak met groendak. ontwerp: Le Compostier

Zelfs al heb je geen verstand van hoe het allemaal werkt in een gezonde bodem, zijn er toch dingen die je kunt doen om onze bodems te helpen.

Het gebruik van kunstmest en pesticiden in de intensieve landbouw, waarbij gewassen in mono-cultuur worden verbouwd, schaadt de bodem, als deze niet de kans krijgt zich te herstellen.

Wanneer je in de winkel kiest voor op ecologische wijze verbouwde producten, kun je daarmee een signaal geven en zal er meer en meer op deze wijze voedsel verbouwd gaan worden.
Over het algemeen hebben boeren die hun gewassen op ecologische wijze verbouwen meer aandacht voor het gezond houden van de bodem en gebruiken om die reden geen gifstoffen en laten vaak delen van de grond rusten.
Door bijvoorbeeld groenbemesters in te zaaien in de rustende stukken landbouwgrond, en deze vervolgens door de aarde te werken, wordt de hoeveelheid organische stof in de grond vergroot.

Een boer die op die manier zijn land gebruikt is bijvoorbeeld Krispijn van den Dries, bioboer bij Bio Romeo & bodemboer 

Actief de bodem helpen

Maar iedereen kan ook actief helpen de waardevolle stoffen voor de bodem te behouden: door te

Wormencompost-kast van bamboe, met kijkvenster en groendak. Ontwerp: Le Compostier

composteren. 

Wanneer organisch afval wordt gecomposteerd, in plaats van verbrand of in vuilstortplaatsen begraven, ontstaat er een waardevol middel om de grond te helpen herstellen en gezond te houden: compost.
Wanneer deze bij de grond wordt gevoegd, helpt dat het bodemvoedselweb en daarmee de bodem.
De structuur wordt verbeterd en voedingstoffen blijven behouden en worden beschikbaar gemaakt voor de planten die daar groeien.

Composteren kan in principe overal.
Met de juiste middelen en een beetje goede wil, is ook in de stad, in tuin, op balkon en zelfs op het dak, mooie compost te maken van het gft-afval.
Een wormenhotel is een ideaal systeem om hiervoor te gebruiken.

lees hier meer over wormencompost ( vermicompost )

FoodGuerilla en de wormenhotels

 

Om meer mensen bekend te maken met het fenomeen 'wormen-compost' heeft FoodGuerilla een campagne opgezet: de Wormenhotels.

Om zichtbaar te maken aan het publiek, dat composteren makkelijk, leuk en vooral ook er aantrekkelijk uit kan zien, werd een aantal hotels in Amsterdam gevraagd of ze mee wilden doen aan de campagne en tijdelijk onderdak wilden geven aan een wormenhotel.

Le Compostier werd gevraagd mee te werken aan deze campagne en ontwierp o.a. de wormenhotels die bij diverse hotels in de stad Amsterdam geplaatst werden de afgelopen weken.

Zo staan er nu wormenhotels bij hotel NH BarbizonPalace, het Amstel Hotel, het Conscious Hotel, hotel Casa400 en het Volkshotel (de kast bij het Volkshotel werd ontworpen door Studio Claire Hornn).

(zie hier een klein fotoverslag van de uitreiking van de wormenhotels aan de deelnemende hoteliers )

Eetbaar dak bij NHBarbizonPalace - Growndowntown

Eikenhouten wormenhotel bij het Amstelhotel. Ontwerp: Le Compostier

Wormenhotel bij het Conscious Hotel. Ontwerp: Le Compostier

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

#Wormenhotel from FoodGuerrilla on Vimeo.

Wat is FoodGuerilla?

 

FoodGuerrilla (powered by OneWorld) is een netwerk van ruim 150 food initiatieven. Samen zetten zij positieve, inspirerende ACTIES op voor een eerlijker, duurzamer en gezonder voedselsysteem. FoodGuerrilla zorgt zo dat er een buzz ontstaat om ons voedselsysteem te vernieuwen, want dat is broodnodig!

De appel valt niet ver naast de boomspiegel - vervolg

Natte voeten voor de fruitbomen

 

Zoals in de vorige blogpost werd verteld, staan de fruitbomen in onze buurtmoestuin in erg zanderige en arme grond.

Er is bij de aanleg van de tuin maar 30 cm aarde op de bouwgrond aangebracht en op sommige plaatsen is dit nog minder.
De bomen hebben niet voldoende voeding en drogen bij warmte snel uit.

Een duidelijke oplossing zou zijn, meer grond aanbrengen en de bomen opnieuw planten, waarbij het pootgat groter en dieper wordt gemaakt, en gevuld met goede grond.
Echter, dit is een vrij kostbare ingreep en ik zou graag proberen vanuit de bestaande situatie een verbetering te maken, met materialen die gewoon voorhanden zijn.

Eerder maakte ik de boomspiegels rond de fruitbomen reeds vrij van gras. En bedekte de grond met een mulchlaag van dor blad en kleine takjes. Een rand van gebroken tegels maakt de afscheiding tussen het gras en de boomspiegel.

Koffieprut is ook een waardevolle toevoeging aan de moestuin grond

Randen in de moestuin

Zo'n rand creëert een microklimaat in de tuin. De stenen houden warmte van de zon vast en tussen de stenen vinden nuttige beestjes een veilig onderkomen. Nuttige insecten zijn bijvoorbeeld kleine rovers, die schadelijke insecten helpen in de toom houden.
Naast een dergelijke rand zullen andere planten gaan groeien, dit zorgt voor een grotere diversiteit aan leven in de tuin. 
Ook helpt de rand te voorkomen dat de wind de mulch makkelijk wegblaast. 

Een hugel voor de fruitbomen

Zoals gezegd, de grond is te arm en te droog. Vocht wordt niet goed vastgehouden in de bodem van onze buurtmoestuin. En zo hebben de bomen al 4 jaar nauwelijks fruit geproduceerd.

Om het vermogen te vergroten van de bodem, om vocht vast te houden, is er meer organisch materiaal nodig. Dit is toe te voegen in de vorm van compost. Dat wordt dan bovenop de grond aangebracht en al dan niet door de grond gewerkt.

Maar ik zou graag tot grotere diepte de structuur van de bodem verbeteren en denk dat het maken van een hugel tussen de bomen uitkomst kan geven. Organisch materiaal in de vorm van snoeiafval, stukken boomstronk, gemaaid riet en gras en bladafval worden in lagen op elkaar gelegd in een geul in de grond. Daaroverheen komt dan aarde en compost.
Ook Bokashi compost is goed te gebruiken in de hugel.

De situatie zoals die nu is: de fruitbomen staan in weinig vruchtbare grond.

De hugel zal als een soort slang tussen een groepje fruitbomen door kronkelen en creëert zo meteen wat diepte en brengt beweging in de tuin. De verschillende kanten van de hugel zullen ook ieder een ander micro-klimaat krijgen, meer of minder zon maakt veel verschil en dat biedt mogelijkheden tot het gebruiken van verschillende gewassen op de hugel.

Allereerst worden er groen bemesters op de hugel geplant, die stikstof uit de lucht binden en deze in de grond brengen, wanneer het blad van deze groen bemesters wordt geplukt en als mulch wordt gebruikt. Groenbemesters zijn gewassen die snel groeien en veel organisch materiaal leveren, om mee te mulchen. Ook helpen ze onkruid in de toom te houden, doordat ze de grond bedekken.
Vanwege de tijd van het jaar, gaan wij nu Winterrogge zaaien.
In het volgend voorjaar kunnen er dan andere gewassen op de hugel groeien.

Langs de hugel, komt een smal paadje, waar op houtsnippers komen. Regen water dat van de hugel afstroomt, wordt zo langer vastgehouden en kan langzaam in de grond sijpelen.
De wortels van de fruitbomen, die onder de paadjes door zullen groeien kunnen tot in de hugel reiken en daar het nodige vocht en de nodige voedingsstoffen vinden.

Door een hugel aan te leggen tussen de fruitbomen, hoop ik meer vocht vast te houden in de grond naast de bomen. Het organisch materiaal zal in de loop van de tijd vergaan en als voeding beschikbaar worden voor de planten en bomen.

 

 Workshop 'Maken van een hugelbed'

Zondag 9 november 
14.00 uur
locatie: buurtmoestuin Sweetgrass in de Polder (naast ns station Diemen Zuid/ Metro Diemen Zuid)
deelname is gratis
aanmelding per mail of telefoon. 
(zo mogelijk zelf spade en/ of snoeischaar meenemen)

Wil je zelf eens proberen een hugelbed te maken?
Le Compostier biedt de mogelijkheid om mee te doen aan de workshop 'Maken van een hugelbed'. In de workshop wordt materiaal verzameld in de moestuin en in de omgeving van de moestuin, om daar vervolgens de hugel mee op te bouwen.

We graven samen de geul, waar het organische materiaal in komt en dekken het geheel af met goede aarde. De lagen organisch materiaal worden bevochtigd met Actief Beluchtte Compostthee. Dit helpt het bodemleven op gang te komen. Als laatste wordt de groenbemester ingezaaid.

Na de workshop is er warme soep met broodjes.
De soep wordt gemaakt van de geredde groente van het Bijna Waste Geweest Feest, dat Kromkommer organiseert op zaterdag 8 november in Rotterdam.

Deelname aan de workshop is gratis, aanmelding is wel noodzakelijk.

Lijkt het je leuk mee te werken aan de hugel-slang in onze buurtmoestuin? geef je dan op door een mailtje te sturen naar :

 of bel:

De appel valt niet ver naast de boomspiegel

Helaas voor ons weinig appelmoes uit eigen tuin dit jaar.

 

Het zou een goed appel jaar moeten zijn, zo hoor ik. En overal kom ik recepten tegen voor appelmoes en andere lekkernijen gemaakt van appels.
Helaas, voor ons geen appels uit eigen tuin dit jaar.

De fruitbomen in onze buurtmoestuin staan daar reeds sinds vier jaar. Echter de bomen hebben nog geen enkel jaar werkelijk fruit gedragen. Een enkele boom heeft een a twee appels of peren gedragen dit jaar, maar van een echte fruitoogst kunnen wij niet spreken.

Ook niet zo vreemd, want de bomen staan praktisch in het zand. Zo ontdekte ik vandaag.

Boomspiegel vrij van gras

Om een poging te doen de leefomstandigheid van onze fruitbomen te verbeteren, heb ik vandaag bij twee bomen de boomspiegel vrijgemaakt van gras en bedekt met gevallen bladeren.

Uit verschillende bronnen heb ik vernomen, dat het voor (fruit)bomen niet gunstig is, om omringd te worden door gras.
Het gras scheidt stoffen uit, die de grond voor andere planten en dus ook bomen minder geschikt maakt.
Gras houdt van een bacterie-rijke bodem. Bomen houden van grond die meer schimmelrijk is.


Een ander probleem met de grond in onze moestuin is dat er veel zand onder de dunne laag aarde ligt. Bij sommige van de fruitbomen is de aangebrachte laag aarde zo dun, dat met het omkeren van de gras plaggen het zand boven kwam.
Dat kan niet goed zijn.

Om de bomen werkelijk goede grond te geven, zouden we ze haast moeten uitgraven, een flink gat maken en dat vullen met goede aarde. Om daar dan de bomen weer in te planten.

Dat is echter veel werk en een kostbare klus. En ook weet ik niet of de bomen deze operatie zouden overleven. Ze zijn nu al niet in goede doen.

Vandaar dat ik een andere oplossing zoek.

Bodemstructuur

Koffieprut bestaat voor 80% uit organsiche stof

Ik probeer de bodemstructuur te verbeteren door organisch materiaal op de grond aan te brengen.
Hiervoor gebruik ik nu, wat in grote hoeveelheden beschikbaar is: gevallen bladeren van de bomen. Want het is Herfst!

Daarbij meng ik eerst koffieprut door de grond Koffieprut die de eigenaar van Louffee Coffee steeds zo vriendelijk bewaard voor onze moestuin.

Koffieprut heeft verschillende eigenschappen, waardoor dit een waardevolle toevoeging is voor de (moes)tuin.
(Meer over de koffie in de moestuin...)

Humus, het zwarte goud

foto van plantresten gemaakt met de microscoop

Al eerder van het jaar heb ik de boomspiegel van onze Tamme Kastanje en onze Walnoot vrijgemaakt en al een aantal malen met dorre bladeren bedekt. 'Mulchen' heet dat (Zie ook...).

Je bedekt de bodem volledig met (liefst) een organisch materiaal.
Zo blijft de grond daaronder vochtiger, het bodemleven (van klein tot super klein) wordt beschermd en heeft een omgeving om in te leven. En het organische materiaal zal in de loop der tijd vergaan. Wat overblijft is een dunne laag humus.

Humus is als het ware het skelet van het organische materiaal. Humus vergaat niet verder, maar levert de luchtige open-structuur die zo belangrijk is voor het bodemleven.

Een humusdeeltje kun je je voorstellen als een spons, met tal van openingen en 'kamertjes'. De zeer complexe structuur van humus zorgt er voor, dat micro-organismen een goede leefomgeving hebben, o.a. doordat vocht en zuurstof vastgehouden worden in de kleine ruimtes. (In het boek 'Het Bodemvoedselweb' wordt daar uitvoerig uitleg overgegeven)

Het bodemleven is uiteindelijk dat wat het beschikbare voedsel in de bodem in zich opneemt.
Door uitscheiding, of afsterven van dit bodemleven wordt dit weer beschikbaar gemaakt voor de planten die wortelen in de grond.

Het zal nog wel even duren voordat de humus laag dik genoeg is voor onze fruitbomen. Om de grond ook op diepere lagen te verbeteren, ben ik voornemens Hugels naast de bomen aan te leggen.

wordt vervolgd...

Maken van een hugelbed

 

BEZOEK ONZE NIEUWE WEBSITE:

 WWW.COMPOSTIER.NL  !!

 

 

Een hugelbed, een heuvel in de moestuin

Een egel inspecteert het nieuwe element in de tuin

Om meer ruimte te maken in de moestuin, waar groente en kruiden kunnen groeien, heb ik van de week een nieuw hugelbed gemaakt.

Een hugelbed is een verhoogd moestuinbed, waarbij organisch materiaal in een kuil begraven wordt, waarna de uitgegraven grond over het tuinafval wordt gegooid. Zo ontstaat een kleine heuvel.
Het organische materiaal vergaat in de loop van maanden tot jaren (afhankelijk van het gebruikte afval).

Snoeien

Om ruimte te maken in het plantsoen bij de buurtmoestuin voor het tuinhuisje dat daar zal komen, hebben wij veel bomen en struiken moeten snoeien. Zodoende was er een grote berg snoeiafval waar we iets mee konden doen.
Laten ophalen door de gemeente-reiniging vond ik zonde en daarom ben ik aan het spitten gegaan.

1.Graven van een geul waar de hugel komt.

2. Op de bodem komen boomstammetjes (resthout van het nieuwe hekwerk); beste als de stammetjes enige tijd in het water hebben gelegen.

3. Over de stammetjes kleiner hout, zoals resthout (timmerhout) en takken.
Maak de lagen steeds goed nat (liefst met 'levend water' zoals regenwater of water uit de sloot)

4. Houtskool uit de vuurplaats is ook zeer geschikt om in de hugel te verwerken. Houtskool vergroot de capaciteit om vocht vast te houden enorm.

5. Fijner organisch materiaal bovenop, zoals tuin- en keukenafval, gras, riet, bladeren

6. Daarna wordt de uitgegraven grond over de kuil gegooid, en een heuvel gevormd.

De hugel inzaaien

De heuvel kan meteen ingezaaid worden. In ons geval hebben wij gekozen om 'groenbemesters' zoals lupine en klaver te zaaien.
Groenbemesters zijn planten die de stikstof uit de lucht binden en deze in de bodem brengen. Waardoor de bodem verbeterd en meer vruchtbaar wordt. Wanneer deze planten vergaan, helpt het organische materiaal bovenop de hugel, de grond vochtig te houden en de structuur van de bodem te verbeteren.
Om dit proces te versnellen is ook het gebruik van compostthee mogelijk. Compostthee brengt meer micro-organismen in de grond. Een goed bodemleven is essentieel voor een gezonde bodemstructuur.

Eventueel kunnen er ook al enige struiken of zelfs boompjes op de hugel geplant worden. De wortels van deze zullen helpen de heuvel meer stevigheid te geven.

Voordelen van een hugel 

Het maken van een hugel heeft een aantal voordelen.

Allereerst zal het ophogen van de grond het beschikbare oppervlak aan moestuin-grond vergroten. Een heuvel heeft meer oppervlak dan een plat stuk grond. Je kunt zo van het zelfde oppervlak tuin een hogere opbrengst krijgen.

Daarnaast maakt het maken van een hugel het mogelijk, ruw tuinafval te hergebruiken. In veel gevallen worden takken en boomstammen weggegooid. Terwijl het hout een goede toevoeging kan zijn voor de grond van de tuin, wanneer deze composteert en de stoffen, opgeslagen in het hout, beschikbaar worden voor de planten.
Wanneer het hout vergaat wordt humus gevormd. Humus is zeer fijn van structuur en bevat vele kleine openingen. Vergelijkbaar met een spons. Het totale oppervlak van een deel humus is vele malen groter dan dat van een zelfde hoeveelheid zand. Om die reden is humus zo belangrijk in de grond.
Het helpt vocht vast te houden en geeft een goede leefomgeving voor de verschillende micro-organismen in de grond. Daardoor kunnen voedingsstoffen beter op de plek gehouden worden, daar waar de planten ze kunnen gebruiken.

Het helpt dus enorm de grond te verbeteren, wanneer we zo'n grote hoeveelheid organisch materiaal begraven en daarboven de planten laten groeien.

Vocht wordt beter vastgehouden en voedingsstoffen komen geleidelijk vrij, waardoor minder bemest hoeft te worden. Het bodemvoedselweb (de organismen die in de bodem leven en deze gezond maken) worden ook gevoed door het langzaam afbrekende organische materiaal in de hügel.

de eerste zaden ontkiemen op de hugel

 

Absoluut Natuurlijk

 

Tijdens de cursus Permacultuur Ontwerp, die ik volgde bij PuurPermacultuur, leerde ik Wim van den Bos kennen. Met zijn bedrijf Absoluut Natuurlijk helpt Wim veehouderijen, die de overstap willen maken naar duurzame veeteelt. Door weiden aan te leggen, die geinspireerd zijn op bosweides, de natuur en permacultuur.
In Riel (vlakbij Tilburg), bij veehouderij de Rechte Heijden heeft Wim meerdere hugels aangelegd. De hugels zullen helpen de weidegrond vruchtbaarder te maken.

Hier is een mooie foto reportage te vinden over de aanleg van deze hugels: link