zaterdag 19 april 2014

Mulching, gebruik van materiaal om de bodem te bedekken

Het maken van zaaibedden in grasland


Eerste bedden gefreesd
Bij ons in de buurtmoestuin (Sweetgrass in de Polder, Diemen Zuid) zijn wij beetje-bij-beetje meer grond klaar aan het maken voor het verbouwen van groenten, kruiden en andere planten.

De tuin was eerst geheel bedekt met gras.

De eerste bedden werden door de gemeente Diemen aangelegd.

Een aannemer kwam met een tractor en zo was in korte tijd een aantal bedden in de tuingrond gefreesd. Het gras, dat kort daarvoor nog de bodem bedekte, werd door de aarde gemengd, samen met een flinke hoeveelheid compost.

Maar omdat wij nog niet met een grote groep aan het werk zijn in de tuin, leek het ons slim klein te beginnen.
Echter, toen de bedden gemaakt waren, leek het ons toch wel wat weinig oppervlakte voor de moestuin.

Zodoende ben ik zelf aan het spitten geslagen en heb zo allereerst nog van een extra vierkant grond het gras omgespit, om nog een extra bed  te hebben voor mijn bodem-verbetering/ bemestings experiment.


Maar met de schep gaat dat niet zo rap, en dan nog steeds moet je iets met dat gras.

Zo kun je er bijvoorbeeld gewoon een berg van maken, waar je dan op kunt gaan liggen, kijken naar de wolken. Dat is de oplossing die Anneke Scholten er voor vond in haar Naturentuin in Goirle. Simpel en geniaal tegelijk.
Of zo hoorde ik van een medecursist (bij PUUR Permacultuur) dat je er ook een bank van kunt bouwen, geheel uit plaggen gras. Je moet alleen dan wel om de zoveel tijd je bank maaien.

Maar een andere oplossing kreeg ik van Martijn, van PUUR Permacultuur. En die heet :




Bomb-proof mulching


Mulchen is het bedekken van de bodem met los materiaal. Dat kan met bijvoorbeeld houtsnippers, stro, bladeren, of afgeknipte bladeren en ander groen materiaal van de planten in de tuin.
Het idee van mulchen is, dat het niet raadzaam is de bodem onbedekt te laten. Een onbedekte bodem zal sneller uitdrogen en er zal snel onkruid in gaan groeien. De bodem wil vanuit zichzelf bedekt zijn.
Mulchen helpt daarbij.

Maar het mulchen kun je blijkbaar ook op een andere manier gebruiken, namelijk om een nieuw zaaibed te beginnen.


De opbouw: 

Je begint met een wollen deken (niet synthetisch materiaal gebruiken!)
Deze leg je op de plaats waar je een nieuw zaaibed wilt maken. En vervolgens maak je de deken goed nat.

De deken is een dichte barriere voor het gras en/of het onkruid, dat eventueel om hoog zou willen komen om in het nieuwe zaaibed te gaan groeien. De deken zal er lang over doen om te vergaan en de planten eronder zullen doodgaan.
Het materiaal van de wortels en de planten zullen als organisch materiaal in de grond komen en bijdragen aan een gezonde voedingsbodem voor ons zaaibed.

Ook het feit, dat het nu niet nodig is, de bodem om te spitten draagt enorm bij aan een gezond bodem voedingsweb. Bodemstructuur, bodemleven en voedingsstoffen blijven nu in tact.


Op de deken leg je 3 tot 4 lagen karton. Gebruik hier liefst oude dozen voor en ga er geen karton voor kopen :)
Gebruik geen dozen met plastic laag erop.
tip: bij de fietsenmaker hebben ze grote dozen!
Ook de lagen karton maak je goed nat.

Het karton helpt goed bij het vasthouden van vocht onder ons zaaibed. En zal uiteindelijk ook vergaan en deel worden van de bodem.


Op de laatste laag karton leg je takken. Deze mogen best dik zijn, je kunt zelfs boomstammetjes gebruiken, al dan niet gespleten.

Hoe dikker dit materiaal, hoe langer het er over doet om te vergaan.
Bij een langzamer ontbindingsproces, komen de voedingstoffen minder snel, en gedurende langere tijd vrij.

Als je planten in dit bed wilt zaaien, die een rijke voedingsbodem nodig hebben, kun je er ook voor kiezen niet te dik materiaal te gebruiken, en zelfs alleen snippers hout te gebruiken, omdat die sneller vergaan. En er dus sneller, meer voeding beschikbaar komt voor de planten



Over de takken kun je vervolgens stro, hooi en (dorre) bladeren leggen. Ook dit materiaal zal in verloop van tijd vergaan en als voeding beschikbaar komen voor de planten.

Dorre bladeren zijn vooral zeer nuttig te gebruiken, omdat daar vaak al veel leven in zit, veel bacterien en schimmels, die helpen de grond voedingsrijk te maken voor de planten.
Als laatste nog de compost erover en klaar

De lagen met takken en ander droog materiaal, zorgen o.a. voor lucht in het zaaibed. Lucht is essentieel voor een gezond bodem voedingsweb.

Ook deze lagen zullen uiteindelijk vergaan en deel worden van de bodem van het zaaibed.


Op dit alles komt de grond. Een goede dikke laag, genoeg voor de planten om in te wortelen.
Door de gebruikte grond kan wat compost gemengd worden en compost kan ook weer gebruikt worden om het geheel af te dekken. Als een mulch-laag.

Om het leven verder op gang te helpen in dit nieuwe zaaibed, heb ik het bed besproeid met een compost-thee gemaakt met de 'oerbacterie' van Piet en Frodo.

In dit zaaibed kan meteen gezaaid worden.


Het kost misschien wel enige voorbereiding, er is nogal wat materiaal te verzamelen. Maar zelf heb ik ervaren, dat met enig goed rondkijken het meeste van de benodigdheden voorhanden is in de naaste omgeving.

De wollendeken lag nog op zolder, de takken vind je overal. Het riet langs de wateroever, en de bladeren uit het park om de hoek.
Grond heb ik uit een kuil die ik gegraven heb, om een compost-plek te maken en de compost (met een beetje mazzel) gekregen van de gemeente.

Zo had ik (excl verzamelen) in een uur een nieuw zaaibed gemaakt, vol organisch materiaal, dat ook in de komende tijd nog vol voeding zal zijn, en koste het geheel mij helemaal niets.




Groen en bruin mulchen


bruin mulch materiaal rond de tamme kastanje

Zoals gezegd, het is raadzaam de bodem van de moestuin bedekt te houden met mulch materiaal.

Maar niet elke plant houdt van hetzelfde mulch materiaal.

Zo heb ik gelezen in het boek 'Teaming with Microbes' (inmiddels vertaald naar het Nederlands en verkrijgbaar bij uitgeverij Jan van Arkel onder de naam Bodemvoedselweb), dat bomen en struiken liever in een schimmelrijke grond staan en groentes en een-jarigen liever een bacterie-rijke grond hebben. Gras houdt ook meer van een bacterie-rijke grond.

Om die reden is het niet raadzaam de bomen in het gras te zetten.
Maar zou het beter zijn de boomspiegel (de omtrek van de kruin van de boom, geprojecteerd op de grond) vrij te houden van gras.

Een goed mulch-materiaal voor bomen is het gebruik van dorre bladeren (zoals in het bos op natuurlijke wijze gebeurt). Dorre bladeren op de grond dragen bij aan een schimmelrijke grond.

In de moestuin kan daarentegen weer beter voor groen materiaal gekozen worden.
Het bladafval van de planten in de moestuin, het blad van bijvoorbeeld de smeerwortel, is goed te gebruiken. En het gemaaide gras, zijn allen goed als mulch materiaal te gebruiken tussen de groentes.

Wanneer deze vergaan, komen de opgeslagen voedingsstoffen in blad en stengel weer vrij en in de bodem terecht.

In de tussentijd belemmeren ze onkruid te groeien waar je het niet wilt en verhinderen verdamping van het vocht in de bodem.





 

 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten