Bouw zelf een wormenhotel met het DHZ Bouwpakket van Compostier

Samen bouwen we aan 'n groene, gezonde & duurzamere wereld!

De wormenhotels van Compostier hebben de afgelopen jaren laten zien dat je samen met jouw buren op een kleine ruimte in de stad de mooiste compost kunt maken van jouw eigen groenafval. Nu kun je ook samen zelf het wormenhotel bouwen met een DHZ bouwpakket wormenhotel van Compostier. 

Natuur in de stad.

Een wormenhotel is een thuis voor natuur in de stad. Binnenin het wormenhotel leeft een complex eco-systeem dat groente-, fruit- en tuinafval verteerd tot nieuwe levende bodem. Deze compost organismen zetten organisch afval om naar stoffen die weer als voeding dienen voor het bodemleven en de planten. 

Composteren in een wormenhotel is leuk, duurzaam en leerzaam. Wanneer je een wormenhotel gebruikt leer je meer over hoe de natuur omgaat met 'afval'. Afval bestaat namelijk niet voor de natuur. Alle reststoffen van processen in de natuur zijn weer een grondstof, bouwstof of voeding voor het leven.

Steeds meer mensen leven in steden. Steden zijn plaatsen waar weinig ruimte is voor de natuur. En om die reden raken steeds meer mensen vervreemd van de natuur. We worden zelfs een beetje bang voor de natuur en vinden veel dingen vies of eng. Wanneer we de natuur weer uitnodigen in ons midden, kunnen we leren dat we de natuur nodig hebben en dat zij ons helpt gezond te blijven. 

In een gezonde bodem leven enorm veel micro organismen. Zo ook in een gezond mensen lichaam. Deze micro organismen vervullen vele functies en zij zijn enorm belangrijk. Het gebruik van wormencompost uit het wormenhotel helpt de biodiversiteit in de bodem te vergroten en zo helpt deze de planten die groeien in de bodem. Wanneer wij ons eten laten groeien in een gezonde bodem, zal dat eten ons lichaam ook helpen gezond en weerbaar te zijn tegen aanvallen van buiten.

Schooltuin De Vink (Amsterdam Oost) bouwde haar eigen
Compostier dhz wormenhotel deze zomer en nam deze
vorige maand feestelijk in gebruik.
(Foto's schooltuin De Vink: Elles de Vries)

Doe het zelf!

Het afgelopen jaar hebben wij gewerkt aan het realiseren van het DHZ wormenhotel bouwpakket. Er zijn nu twee modellen beschikbaar die door groepen samen kunnen worden afgebouwd en kunnen worden gebruikt om de mooiste wormencompost te maken. 

De twee DHZ modellen (De WºRM21 en de WºRM41) zijn zo ontworpen dat zij met weinig gereedschap te maken zijn, ook als je niet een volleerd timmerman bent. Een beetje handigheid is wel vereist. In een paar dagen maak je samen met je buren of collega's jullie eigen wormenhotel. In de bouwhandleiding wordt stap voor stap getoond hoe de onderdelen te verbinden. En aan het einde leer je hoe het wormenhotel op te starten om zo snel jullie eigen wormencompost te maken. 

De WºRM21 is geschikt voor groepen tot 21 huishoudens en de WºRM41 is geschikt voor groepen tot 41 huishoudens. 

Deze groepen gingen je voor:

Wormenhotel aan de Marnixkade.

Buurtcompost groep van Remco de Waard; Remco was de eerste die zich waagde aan het bouwpakket. Dankzij zijn inzet hebben we kunnen leren wat er nog verbeterd diende te worden en staat er nu een wormenhotel op de Marnixkade op de damwand die werd aangelegd om de kade van de gracht te verstevigen. 

"Het bouwen van het dhz wormenhotel voor de Wackerstuin was best een puzzel,
maar dat heeft wel bijgedragen aan het maken van een hechte groep vrijwilligers
en de deelnemers voelen daardoor een grotere verbinding met het wormenhotel". 

De Wackerstuin; Eva en Stephan namen het initiatief om een eigen wormenhotel te bouwen voor de tuin achter de Wackersacademie in Amsterdam West. Met een team enthousiaste vrijwilligers bouwden zij in een weekend het speciaal aangepaste dhz wormenhotel voor de wackerstuin. 

Feestelijke opening met de jongens van de Natuurclub. 

Schooltuin De Vink; Martin Vlugt zette het wormenhotel in elkaar dat nu gebruikt wordt bij de schooltuin De Vink in het Frankendael park in Amsterdam Oost 

Florian Lutz met de eerste bouwhandleiding
voor een WºRM41 van Compostier.

De Gerrit Rietveld Academie; Florian Lutz nam het initiatief om een wormenhotel aan te vragen bij de kunst academie, om die samen met studenten te bouwen en bij de tuin te plaatsen. De kantine zal vanaf volgende leerjaar het wormenhotel gaan gebruiken om de het groenafval te composteren en zo de bodem van de tuin te voeden met eigen gemaakte wormencompost.

Het eerste voltooide model van de WºRM41
 in de houtwerkplaats van de Gerrit Rietveld Academie. 

Compostwormen in de Schooltuin

100 jaar Schooltuinen Amsterdam

Ter viering van het 100-jarig bestaan van de schooltuinen in Amsterdam heeft de Vink Schooltuin in het Frankendaelpark in Amsterdam Oost een wormenhotel van Compostier gekocht. Het team van de schooltuin wilde graag zelf het wormenhotel bouwen en om die reden werd voor het doe-het-zelf bouwpakket gekozen van Compostier. 

Het wormenhotel zou reeds in April geopend moeten worden aan het begin van het schooltuin-seizoen, maar helaas konden de basisschool kinderen dit jaar niet naar de schooltuin komen vanwege de maatregelen die zijn ingesteld vanwege het Corona virus. Van de week werd daarom het wormenhotel feestelijk in gebruik genomen door de kinderen van de natuurclub van die wordt georganiseerd door Dynamo kinderopvang. 

Natuur educatie. 

De schooltuinen spelen een belangrijke rol in het leren over de natuur voor de kinderen van de basisscholen in Amsterdam. Op de schooltuin leren de kinderen waar ons eten vandaan komt. Ze leren planten opkweken uit zaad en verzorgen een klein stukje moestuin. De opbrengst van de moestuin mogen de kinderen mee naar huis nemen. 

Om meer te kunnen vertellen over de bodem en het bodemleven in de natuur educatie lessen op de moestuin werd het wormenhotel bij de moestuinen geplaatst. De kinderen kunnen nu ook zelf zien wat er met de restjes fruit en groenafval gebeurd wanneer dit wordt gecomposteerd. 

De Vink Schooltuin in het Frankendael park in Amsterdam Oost met links (bij de ingang) het
nieuwe wormenhotel. 

Maak zelf Actief Beluchtte Compost Thee.

Actief Beluchtte Compost Thee

Actief beluchtte compost thee is niet een thee die je kunt drinken. Grappig genoeg roept het noemen van de naam compostthee altijd die vraag op. "Dat is toch niet om te drinken?". Nee, inderdaad, het is niet om te drinken.
De compostthee wordt gebruikt om de bodem van de (moes)tuin te verbeteren. En kan ook gebruikt worden om de planten te besproeien, zodat deze beter bestand zijn tegen ziektes en plagen.

Hoe maak je nu deze thee? (zie voor bereidingswijze hieronder)
Je begint met een (liefst) biologische compost. Dat kan uit de wormencompost bak komen, maar kan natuurlijk ook van een andere origine zijn. Belangrijk is dat alleen compost gebruikt wordt die af is, het proces van composteren is voltooid.

Wormencompost - ongefilterd

Goede compost ruikt lekker. Heeft een warme geur van aarde. De compost is donker bruin, haast zwart van kleur.

Een goede handvol compost wordt in water opgelost.
Dit kan direct in een emmer water. Maar je kunt ook de compost in een (katoenen) zakje doen.
Zelf gebruik ik oude lakens die ik in stukken knip. Vervolgens bind ik het lapje stof dicht met een stuk touw.Voordeel van het gebruik van een zakje, is dat de compost niet door het water zweeft en bij gebruik van de thee met een plantenspuit, de thee niet eerst gefilterd dient te worden.

Bij de compost wordt nu een zoetstof gedaan. Melasse, Ahoorn Siroop (Maple Syrup), rietsuiker stroop en vruchtensappen kunnen hiervoor gebruikt worden.
De toevoeging van de zoetstof is om als voedsel te dienen voor de levende organismen in de compost.
In de compost zitten namelijk reeds vele  bacteriën en schimmels en andere kleine organismen.
En hier is het juist om te doen, bij het maken van de compostthee.

compostthee brouwen

Na toevoeging van de zoetstof, wordt begonnen met het beluchtten van de compost thee. Vandaar de naam Actief Beluchtte Compost Thee.
Je kunt dit doen door met een stok of iets dergelijks in de emmer te roeren. Echter dit zal lange tijd volgehouden moeten worden.
Makkelijker is het om een aquarium pomp te gebruiken. En dan liefst in combinatie met beluchtingsstenen. Deze worden op de pomp aangesloten en zorgen ervoor dat er heel veel kleine belletjes lucht ontstaan.
Zelf gebruik ik twee beluchtingsstenen wanneer ik de thee maak. Een wordt reeds in de compost gedaan, in het zakje dat dichtgeknoopt wordt. De tweede leg ik op de bodem van de emmer.
Om te zorgen dat het zakje niet gaat drijven kan er een zware steen in het zakje met compost gestopt worden.

Aerobe bacteriën

De organismen die bijdragen aan een gezonde bodem zijn aerobe bacteriën, bacteriën die zuurstof gebruiken om te leven. Deze micro-organismen spelen een belangrijke rol in verbetering van de bodemstructuur (zie ook...)

Om de groei en vermeerdering te bevorderen van deze micro-organismen in ons brouwsel brengen we veel zuurstof in het water, middels de aqueariumpomp.
Na anderhalve dag tot 2 dagen zal de thee gaan ruiken naar aarde. De thee is donkerbruin van kleur en klaar voor gebruik.

Maken van de Actief Beluchtte Compost Thee

Zonder luchtpomp - Roeren:

Materiaal: 1 kopje StadsOogst Wormenpoep op 10 L regen water of kraanwater in een emmer (let op! Gebruik geen chloor-houdend water!)

40 gram palmsuiker of melasse (liefst ecologisch) per 10 L water. 

Instructie: Doe de  Wormenpoep door het water en voeg de zoetstof toe.

Roer vervolgens met een stok voor circa 1 minuut om zuurstof in het water te brengen. Roer eerst in één richting (maak een draaikolk) en vervolgens verander je de draai richting abrupt, waardoor er even chaos in de emmer ontstaat.

Blijf gedurende circa 10 minuten roeren (spierballen!) 

Je thee is klaar voor gebruik!

Om meer micro-organismen te kweken in de thee (vooral schimmels) is het raadzaam om gedurende een dag, om de 20 minuten te roeren. Zie deze film voor verdere uitleg.

Gebruik: De thee is goed als deze zoet ruikt.

Je kunt de thee puur gebruiken of verdunnen tot 1:15.

De compostthee kan op de bladeren van de planten, op de mulchlaag, of op de bodem gesproeid worden.

Ook kan de thee gebruikt worden om planten in te weken voor het verplanten in de tuin.

De thee kan ook gebruikt worden om de potgrond van kamerplanten een 'boost' te geven.

Let op! Dien de thee toe voordat de zon opkomt, of nadat deze onder gaat. Het uv-licht doodt de bacteriën.

Gebruik van de Actief Beluchtte Compost Thee

De Compost thee is op verschillende manieren te gebruiken. Compostthee kan niet te veel gegeven worden. Bij meerdere malen toepassen zal dat geen schade voor de planten opleveren (houdt daarbij wel de vochtbehoefte van de plant in de gaten, ze kunnen wel 'verdrinken')

-Allereerst is de thee (puur of verdund) te gebruiken om de planten water te geven. Er komt zo veel leven in de bodem waar de planten staan en dat even gaat direct een samenwerking aan met de planten. Tevens wordt de bodemstructuur zo verbeterd en dat bevordert het vasthouden van vocht, zuurstof en voedingsstoffen in de bodem

sproeien met compostthee; niet te hoge druk, laat druppels op de plant vallen

-Zo ook kunnen nieuwe planten, alvorens in de grond geplant te worden, in een emmer met compostthee gedompeld worden. Zo komt het leven direct in contact met de wortels van de plant. Precies daar waar ze het meest effect voor de plant hebben voor de voedsel-recycling in de bodem.
-De compost thee kan gebruikt worden om een composthoop te 'boosten'. Er wordt in een keer veel leven in de composthoop gebracht. Meer leven in de hoop helpt het composteringsproces te versnellen.
-De compostthee kan (puur of verdund) gebruikt worden om planten te besproeien. De planten scheiden niet alleen via de wortels 'lok'stoffen voor bacteriën uit, maar ook via het blad.
Door goede bacteriën op het blad te brengen worden schadelijke bacteriën in de toom gehouden. En is de weerstand van de plant tegen diverse plagen groter.
Bij het sproeien op de plant is het raadzaam circa 70% van de plant te bedekken. En daarbij voor- en achterkant van het blad te besproeien met compostthee.

N.B. Gebruik de compostthee niet midden op de dag. De organismen in de thee kunnen niet tegen UV-straling. Zij hebben enige tijd nodig om zich aan een grond deeltje of de plant vast te 'plakken' en een beschermend omhulsel te maken van slijm. Gebruik daarom bij voorkeur de compostthee voor 10 uur in de morgen of tegen het einde van de dag. 
Ook op een bewolkte dag komt er UV-straling door de wolken, dus ook dan niet de compostthee gebruiken.